Gezegden is geschreven door Riemer Reinsma (1998).
‘Gezegden’ geeft de verklaring en herkomst van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden.
Reinsma was ooit verbonden aan het magnum opus op het gebied van de lexicografie, het Woordenboek der Nederlandse Taal en hij was een van de pioniers op het gebied van de beschrijving van neologismen in de Nederlandse taal (Signalement van nieuwe woorden, 1975).
Gezegden
Riemer Reinsma (1998)
Definities en betekenissen van Gezegden
A
- Aan iemands leiband lopen
- Aanbeland
- Aangevangen zijn en aangevangen hebben
- Aankeiler
- Aanloggen en afloggen of inloggen en uitloggen
- Aantal of hoeveelheid
- AAP WAT HEB JE MOOIE JONGEN
- ABRAHAM GEZIEN HEBBEN
- ACHT is MEER DAN DUIZEND
- ADVOCAAT VAN DE DUIVEL
- Afgewisselde koe
- Aju paraplu
- Al met al
- Alarmfase 1
- Alle wegen leiden naar Rome
- Allesbehalve en alles behalve
- Allochtonen en etnische minderheden
- Alloniem
- Allooi
- ALS BIJ TOVERSLAG
- ALS DE BERG NIET NAAR MOHAMMED KOMT, MOET MOHAMMED NAAR DE BERG GAAN
- ALS DE VOS DE PASSIE PREEKT, BOER PAS OP JE GANZEN (of: JE KIPPEN)
- ALS EEN NACHTKAARS UITGAAN
- Als niet komt tot iet, kent iet zichzelve niet
- ANDERHALVE MAN EN EEN PAARDENKOP
Toon meer
B
- BAAT HET NIET, ...DAN SCHAADT HET NIET
- BABYLONISCHE SPRAAKVERWARRING
- Balorig
- BARBERTJE MOET HANGEN
- BARREBIESJES
- Bedragen
- Beginnen met en beginnen aan
- Behalve
- BEN JE ZESTIG?
- Betijen
- Bewaar me!
- Bezint of verzint
- Bezwijken aan of bezwijken onder
- Big Brother
- Bij de gratie Gods
- Bij de vleet
- Bijdragen aan of bijdragen tot
- Bijgesloten
- BLAUW BLOED
- Blauwe boorden
- Blauwe maandag
- Blije intredes
- Bockbier
- BOE NOCH BA ZEGGEN
- BOONTJE KOMT OM ZIJN LOONTJE
Toon meer
C
D
- (Dat) dank je de koekoek
- Daar heb je het gegooi in de glazen
- Daar kraait geen haan naar
- Daar of omdat
- Daarom
- DAN LIEVER DE LUCHT IN
- Dankzij
- Dansen op de vulkaan
- Dat is een TEKEN AAN DE WAND
- Dat is een veeg teken
- Dat is geen wet van Meden en Perzen
- Dat is opgelegd pandoer
- DAT KAN DE BRUINE NIET TREKKEN
- DAT KAN NIET DOOR DE BEUGEL
- DAT SLAAT ALS EEN TANG OP EEN VARKEN
- DAT ZAL HEM GEEN WINDEIEREN LEGGEN
- De achterkant van het gelijk
- DE BERG HEEFT EEN MUIS GEBAARD
- DE BOKKENPRUIK OP HEBBEN
- De boot afhouden
- De dag des oordeels
- DE DAMPEN IN HEBBEN
- DE DERDE MAN BRENGT DE SPRAAK AN
- DE DEUGD IN HET MIDDEN
- De dood van Ieperen
Toon meer
E
- Eega
- Een appelflauwte krijgen
- EEN BLAUWTJE LOPEN
- Een BLIKKEN DOMINEE
- Een broodje aap
- Een brug te ver
- Een daad van laag allooi
- Eén ei is geen ei, twee ei is een half ei, drie ei is een paasei.
- EEN ENGELSE BRIEF SCHRIJVEN
- Een feest der herkenning
- EEN GEVLEUGELD WOORD
- Een harde dobber aan iets hebben
- Een hart onder de riem steken
- EEN HEITJE VOOR EEN KARWEITJ
- EEN HOMERISCH GELACH
- Een huishouden van Jan Steen
- EEN KEULSE REIS
- Een lelijk eendje
- EEN LEVEN ALS EEN OORDEEL
- EEN MIJL OP ZEVEN
- EEN ONGELOVIGE THOMAS
- Een prinses op de erwt
- EEN RAZENDE ROELAND
- Een reus op lemen voeten
- Een robbertje vechten
Toon meer
G
- Gáán met die banaan
- Gaan strijken met de eer
- Gebakje of taartje
- Gebeten zijn op of gebrand zijn op
- Gebruiksvriendelijk of gebruikersvriendelijk
- Gedacht hebben aan of gedacht hebben over
- Geef de keizer wat des keizers is
- GEEN GELD, GEEN ZWITSERS
- Geen haar op mijn hoofd dat eraan denkt
- Geen rooie cent
- Gehad of gekregen
- GELD STINKT NIET
- Gele rijders
- Gelieve
- Geloven aan of geloven in
- Generatie Nix
- Geraden
- Gespeend zijn van iets
- Getogen
- Gewag maken van iets
- GEWAPEND BETON
- Geween en geknars der tanden
- Gijzelaar
- Glimp
- GOED VAN DE TONGRIEM GESNEDEN ZIJN
Toon meer
H
- Hamburger
- HAND OVER HAND
- Hand- en spandiensten verrichten
- Hangende het proces
- HAVE EN GOED
- Hectiek
- Heet hangijzer
- HEG NOCH STEG
- Heilige hermandad
- Heilige oorlog
- Helder of duidelijk
- Hele fijne kerstdagen
- Hem was geen lang leven beschoren
- Herkansen
- Het (kunnen) rooien
- Het alfa en omega van…
- HET BLIJFT ONDER DE ROOS en SUB ROSA
- HET BOETEKLEED AANTREKKEN
- Het boterbriefje gaat halen
- Het boze oog
- Het buit
- HET EI VAN COLUMBUS
- HET GAAT JE NIET IN JE KOUWE KLEREN ZITTEN
- Het geheel is meer dan de som der delen
- Het glazen plafond
Toon meer
I
- Ich bin ein ...
- Idem zoveel
- Iemand aan de schandpaal nagelen
- Iemand de das omdoen
- IEMAND DE LES LEZEN
- Iemand de levieten lezen
- Iemand de volle laag geven
- IEMAND DOOR DIK EN DUN STEUNEN
- Iemand een loer draaien
- Iemand ervan langs geven
- IEMAND HET HOF MAKEN
- Iemand het hoofd bieden
- IEMAND HOU EN TROUW ZIJN
- Iemand iets diets maken
- Iemand met iets afschepen
- Iemand of iets node kunnen missen
- IEMAND OM DE TUIN LEIDEN
- IEMAND OP ZIJN FALIE GEVEN
- Iemand te grazen nemen
- IEMAND VAN pontius NAAR PILATUS STUREN
- Iemand zijn vet geven
- Iets aan de gote klok hangen
- IETS AAN DE KAAK STELLEN
- Iets de kop indrukken
- IETS IN DE WAAGSCHAAL STELLEN
Toon meer
J
K
- KAART, KEURS EN KAN BEDERVEN MENIG MAN
- Kant en klaar
- KASTANJES UIT HET VUUR HALEN
- Keet schoppen
- KEULEN EN AKEN ZIJN NIET OP ÉÉN DAG GEBOUWD
- KIEKEBOE SPELEN
- Kikkererwt
- KIP IK HEB JE!
- Klaas Vaak
- Klassieker
- Kleur bekennen
- Klikspaan, boterspaan
- Knabbel en Babbel
- Komen opdagen
- KOP VAN JUT
- Korps of corps
- KORTE METTEN MET IETS MAKEN
- Krijg het leplazarus
- KROKODILLENTRANEN SCHREIEN
- KRUIS OF MUNT
- Kudde of school
- Kus des doods
L
- Lance
- LAND VAN BELOFTE
- LANGS ‘S HEREN WEGEN ZWERVEN
- LEDIGHEID is DES DUIVELS OORKUSSEN
- LEIDEN was IN LAST
- Lekker is maar een vinger lang.
- LET OP U SAECK
- Leuningbijter
- LEVEN IN DE BROUWERIJ BRENGEN
- Levensloopbestendig
- LIEFDE MAAKT BLIND
- LIEVERKOEKJES (ook LIEVE KOEKJES) WORDEN NIET GEBAKKEN
- Limerick
- Loftuiting
- Lurven
M
- Mea culpa
- Merengue of meringue
- Met argusogen gadeslaan
- Met de gebakken peren zitten
- MET DE HELM GEBOREN ZIJN
- MET EEN SISSER AFLOPEN
- MET GROTE HEREN IS HET KWAAD KERSEN ETEN
- MET HET VERKEERDE BEEN UIT BED STAPPEN
- Met horten en stoten
- MET KUNST- EN VLIEGWERK
- MET SINT-JUTTEMIS
- Met vriendelijke groeten of met vriendelijke groet
- Met zich (mee) brengen
- METLISTEN EN LAGEN
- Mexicaanse hond
- Mieters!
- Mijn naam is haas
- Millennium
- Misdaden tegen de mensheid of misdaden tegen de menselijkheid
- Missen
- Missie
- Mission impossible
- Mond-tot-mondreclame of mond-op-mondredame
- Moraal of moreel
N
- N REP EN ROER ZIJN
- NA DE VASTEN KOMT PASEN
- NAAR DE FILISTIJNEN GAAN
- NAAR DE RATSMODEE GAAN
- New Age
- Niet
- NIET BESTOND, zou HIJ UITGEVONDEN MOETEN WORDEN
- Niet gemuseerd
- NIET IN DE HAAK ZIJN
- Niet op reageren Lena!
- NIET TOT TIEN KUNNEN TELLEN
- Niet van de lucht zijn
- Niet voor één gat te vangen
- Nieuwe wilden
- NIEUWSGIERIG AAGJE
- Nolens volens
- Noorderzon
- Nuttige idioot
O
- OLIE OP DE GOLVEN GOOIEN
- Omdat of doordat
- Onder auspiciën van
- Onder de plak zitten
- Onderschatten
- Onderstrepen
- Ons kent ons
- Ontdooien
- Oom Tom
- Op (of aan) het vinkentouw zitten
- OP 1 APRIL VERLOOR ALVA ZIJN BRIL
- Op de keper beschouwd
- OP DE SCHOPSTOEL ZITTEN
- Op een droogje zitten
- Op een haar na
- OP HANDEN GEDRAGEN WORDEN
- Op het scherp(st) van de snede
- OP JE qui-vive ZIJN
- Op klaarlichte dag
- OP STAPEL ZETTEN
- Op til zijn
- Op zijn hoede zijn
- Op zwart zaad zitten
- Opdat of zodat
- Opleuken
Toon meer
P
- Palindroom
- Pappen en nat houden
- Pappenheimers
- Parijs/Rome/Damascus (enz.) is wel een mis waard
- Pathetische leugenaar of een pathologische leugenaar
- Pellen of schillen
- Per persoon
- Pietje Puk
- Pluvius
- POEHA MAKEN
- Pool of poule
- Poolshoogte
- Popi Jopie
- Praline
- Prat
- Prettig gestoord
- Proactief
- Processie van Echternach
- Puberteit of pubertijd
R
S
- SCHEPPEN GAAT VAN AU
- Schoonfamilie
- Schwalbe
- Secretaris of secretaresse
- September
- Sesam, open u!
- Sikkeneurig
- SINDS JAAR EN DAG
- Sje) bedoelde men de kerk. de uitdrukking lijkt alleen voor te komen in schotschriften, bijvoorbeeld in vondels hekeldicht blixem van ’t noord-hollandsche synode (1631)
- SLIEP UIT!
- SLOME DUIKELAAR
- Spatsies
- Speculaas
- Sperzieboon
- SPIJKERS OP LAAG WATER ZOEKEN
- SPITSROEDEN LOPEN
- Spreekwoord, gezegde of zegswijze
- Spuit elf geeft modder
- STAATSVIJAND NUMMER 1
- Stalking
- Status aparte
- Steen des aanstoots
- Stelfout of stijlfout
- Stenen tafelen
- STIJVE PIET
Toon meer
T
- &-teken
- Tante Agaath-regeling
- TANTE TRUUS
- Tartuffe
- Te danken aan of te wijten aan
- TE ELFDER URE
- Te hooi en te gras
- Tegen de lamp lopen
- TEGEN HEILIGE HUISJES CHOPPEN
- TEGEN HEUG EN MEUG
- Tegen iets gekant zijn
- TEGEN WINDMOLENS VECHTEN
- Tel uit je winst
- Terugkomen op of terugkomen van
- Tijd noch geld
- Tongue in cheek
- Tot overmaat van ramp
U
UE
V
- Vader des vaderlands
- Vader Rijn
- VAN DE BLAUWE KNOOP ZIJN
- Van de bovenste plank
- VAN EEUWIGHEID TOT AMEN
- VAN HAVER TOT GORT
- Van heb ik jou daar
- VAN HET HONDJE GEBETEN ZIJN
- VAN HOT NAAR HAAR
- Van je hart geen moordkuil maken
- VAN LEER TREKKEN
- VAN SCYLLA IN charybdis RAKEN
- Van zessen klaar
- VAN ZESSEN KLAAR ZIJN
- Vanaf
- Vandalisten of vandalen
- Vat en vaat
- VECHTEN TEGEN DE BIERKAAI
- VEE VAN LABAN
- VEEL IN DE MELK TE BROKKELEN HEBBEN
- Veel in zijn mars hebben
- VEEL VIEREN EN VIJVEN HEBBEN
- Veelkoppig monster
- Vegetariër of vegetarisch
- VEINE HEBBEN
Toon meer
W
- Waarschuwen voor of waarschuwen tegen
- Wachten op Godot
- Waken
- War
- WATER NAAR ZEE DRAGEN
- Water uit de rots slaan
- WEERSVOORSPELLING
- Werkloos of werkeloos
- WERP GEEN PAARLEN VOOR DE ZWIJNEN
- WIE EEN BOER WIL BEDRIEGEN MOET EEN BOER MEEBRENGEN
- WIE VOOR EEN DUBBELTJE GEBOREN IS, WORDT NOOIT EEN KWARTJE
- Wie wind zaait zal storm oogsten
- Wierook
- WITTE DONDERDAG
- Witte olifanten
- WITTE RAAF EN ZWARTE ZWAAN
- Witte rook
Z
- ZACHTJES AAN, DAN BREEKT HET LIJNTJE NIET
- Zegge en schrijve
- Zeugma
- ZICH EEN STUK IN DE KRAAG DRINKEN
- Zich op iets laat voorstaan
- Zich weinig aan iemand (of iets) gelegen laten liggen
- Ziekteverlof of ziekteverzuim
- Zij DIE GELOVEN HAASTEN NIET
- Zijn gram halen
- Zijn grande halen
- ZIJN HAAN KRAAIT KONING
- ZIJN LIER AAN DE WILGEN HANGEN
- ZIJN SCHAAPJES OP HET DROGE HEBBEN
- ZIJN WATERLOO VINDEN
- Zo BLEEK ALS DE DOOD VAN PIERLALA
- Zo GEWONNEN, zo GERONNEN
- ZO NIJDIG ALS EEN SPIN
- Zo OUD ALS DE WEG NAAR KRALINGEN
- Zomerend
- Zomers of ‘s zomers
- Zonder blikken of blozen
- ZONDVLOED
- Zorgelijk
- ZOU OUD ALS METHUSALEM
- Zoutloos of zouteloos
Toon meer