Er is een uitdrukking die nog steeds in de zeventiende-eeuwse spelling wordt geschreven: ... LET OP U SAECK.
Op de puntjes kun je van alles invullen: Rotterdam, B. en W, enzovoort. De boodschap is dan zoveel als: ‘Rotterdam, wees alert’. De uitdrukking is afkomstig uit een lied in Valerius’ Gedenckclanck (1626); dit boek was een combinatie van een geschiedenisboek over de oorlog tegen Spanje — en een liederenverzameling. De meeste van die liederen — en ook dit — heeft Valerius zelf geschreven. Het eerste couplet luidt als volgt:O Nederland! let op u saeck, De tyt en stont is daer, Opdat nu in den hoeck niet raeck U vrijheit, die, voorwaar U ouders hebben dier gecocht, Met goet en bloet en leven:
Want sy werd nu gansch en t’eenemael gesocht Tot niet te zyn verdreven.
HIJ LIEGT DAT HIJ ZWART ZIET. Men dacht of hoopte vroeger dat zelfs de hardnekkigste leugenaar door de mand zou vallen doordat zijn zwarte — gelaatskleur hem verraadde. In de buurt van Aalst (België) zegt men ook: hij liegt dat het tipken van zijn neus zwart wordt. En in de Vlaamse plaats Denderleeuw zei men nog niet zo lang geleden tegen kinderen: drie keer gelogen, want ge hebt drie zwarte plekken op uw voorhoofd. Toch moet de verstokte leugenaar maar afwachten welke tint zijn voorhoofd precies zal aannemen, want in sommige andere streken liegt iemand dat hij blauw of geel ziet.
Het geloof in magie kent geen grenzen. In Groningen geloofde men dat er een rookwolk verscheen boven het hoofd van iemand die jokte; een Gronings gezegde luidt: hij lucht (= liegt), ’t rookt hom boven de kop.
