Er is een tijd geweest dat het geheel niet meer dan de som der delen was. In de derde druk van Van Dale (1884) stond nog: ‘Het geheel is gelijk aan de som zijner deden’, wat geen bijzonder opzienbarende uitspraak mocht heten. Het inzicht dat het geheel méér is dan de som der delen werd in 1935 verwoord. De Katholieke Encyclopedie meldde toen in het artikel over ‘gestaltetheorie’: ‘Onder “gestalte” verstaat men heden ten dage “datgene wat meer en anders is dan een loutere som zijner deden”.’
Volgens Van Dale heeft het geheel is meer dan de som der delen tegenwoordig ook een artistieke betekenis: ‘De compositie voegt iets toe wat niet in de delen afzonderlijk te vinden is.’
