heeft tegenwoordig geen lijdend voorwerp meer bij zich. Vroeger wel: men trok een sabel, degen, mes of ander steekwapen ‘van leer’.
Leer is de leren schede waarin de sabel of degen gestoken is. Zo vermeldt het woordenboek van Plantijn (1573) de uitdrukking het sweerdt van leder trecken. De uitdrukking betekent tegenwoordig ‘woedend tekeergaan’. Maar ook de korte versie — nog steeds in de letterlijke betekenis — kwam destijds al voor, bijvoorbeeld bij Plantijns medelexicograaf Kiliaan (1599): ‘van leder trecken, educere gladium e vagina’. De figuurlijke betekenis duikt pas op in de negentiende eeuw, in een gedicht van De Schoolmeester:Wat trekken die vlooien hier ongemanierd van leer:
Mijn gansche tabernakel (= lijf) doet me van ’t krabbelen zeer.
