Gezegden

Riemer Reinsma (1998)

Gepubliceerd op 17-04-2025

Ich bin ein ...

betekenis & definitie

Ich bin ein ... (vul maar in) geeft aan dat de spreker zich solidair voelt met een bepaalde groep. De zegswijze is ontstaan in 1963, toen president John F. Kennedy een bezoek bracht aan het toenmalige West-Berlijn. Bij de Muur hield hij een toespraak tot de Berlijners, waarin hij verkondigde dat Berlijn het symbool was geworden van ‘de verdediging van uw land en uw continent’. In die toespraak kwam ook de volgende passage voor: ‘Alle vrije mensen, waar zij zich ook mogen bevinden, zijn inwoners van Berlijn, en daar, en daarom, als een vrij man, ben ik er trots op te zeggen: ich bin ein Berliner.’ Verscheidene commentatoren hebben beweerd dat Kennedy namaak-Duits zou hebben gesproken: door het lidwoord ‘ein’ te gebruiken zou hij gezegd hebben dat hij een oliebol was, of een bepaald soort rijtuig. In feite laat het Duits echter beide mogelijkheden toe (net als het Nederlands).

De uitdrukking kreeg in de loop van de jaren vele varianten, waarbij de strekking steeds meer verwaterde. Zo meldde minister Ad Melkert in 1999, met een verwijzing naar het zogenaamde Rijnlandse (economische) model: ‘Ich bin ein Rheinländer.’ En in de Utrechtse achterstandswijk Lombok prijkte in 1998 een groot billboard met de tekst ‘Ich bin ein Lombokker’ - waarbij men wel moet weten dat deze woorden in de mond gelegd werden, niet van de modale Lombokbewoner, maar van bondskanselier Helmut Kohl. Deze had eraan meegewerkt dat de wijk Lombok miljoenen guldens ontwikkelingsgeld kreeg.

< >