Dit betekent hem iets duidelijk maken. Het woord diets betekende ‘in de volkstaal’. Dat wil zeggen, in het Germaans (of meer in het bijzonder: het Nederlands of een Nederlands dialect) en niet het Latijn. De uitdrukking herinnert aan de Middeleeuwen, toen het Latijn de taal van de Kerk en de wetenschappelijke wereld was. Diets was een afleiding van het zelfstandig naamwoord diet, wat ‘volk’ betekende. Het woord diet heeft de Middeleeuwen niet overleefd, diets wel. Al in de Middeleeuwen gebruikte men diets ook in een niet-taalkundige betekenis, namelijk ‘duidelijk’. Dat is niet geheel toevallig, want ook duidelijk is afgeleid van datzelfde woord diet.
De uitdrukking iemand iets diets maken schijnt in de Middeleeuwen overigens uitsluitend ironisch gebruikt te zijn. Het betekende destijds ‘iemand iets op de mouw spelden’. Van iemand écht iets duidelijk maken was geen sprake. Pas in latere eeuwen verruimde de betekenis zich, en kon je iemand ook iets diets maken dat wél waar was. In Licht en bruin (1898) van G. Segers zegt een personage: "t Is reeds een heel uur dat ik champagnedorst heb. Ik zit niet dicht genoeg bij mijnheer Jacques, om het hem dietsch te maken, doch de domkop moest het zelf verstaan [= begrijpen].’
Het WNT beweert dat inmiddels de middeleeuwse situatie is teruggekeerd; we zouden de uitdrukking nu alleen nog maar gebruiken in de betekenis ‘op de mouw spelden’. Of dat waar is, valt sterk te betwijfelen. In 1997 bijvoorbeeld viel het tegendeel te constateren. De Volkskrant schreef toen over de tribunalen van Neurenberg: ‘Daarmee werd niet alleen individueel recht gesproken, maar tevens werd alle Duitsers diets gemaakt wat voor gruwelen de nazi’s begaan hadden.’
