luiden de uitdrukkingen. Mysterieus.
Waar was die roos dan?Bijvoorbeeld aan het plafond van een feestzaal; dat was dan meestal een geschilderde roos. De roos was sinds de zestiende eeuw een symbool van geheimhouding, of beter: van ‘discretie’. Deze symboliek schijnt terug te gaan op een overlevering uit de Oudheid. De godin Venus had zich weer eens aan amoureuze avonturen overgegeven, maar wilde niet dat dat uitlekte. Zij schonk de Egyptische god Harpocrates een roos (toen al symbool van de liefde) om hem tot discretie te bewegen.
Sinds de zestiende eeuw kon men de roos, zoals gezegd, aantreffen aan het plafond van feestzalen en aanverwante ruimtes. Zo kon men rondom een roos die boven een eettafel geschilderd was, het volgende opschrift lezen:
Al wat hier onder de roos geschiet Laat dat aldaar, en meld het niet.
Iets is onder de roos, maar IEMAND ZIT OP ROZEN. ZO wil ons idioom het. De laatstgenoemde uitdrukking bestaat nog niet lang, pas sinds enkele tientallen jaren. Maar op rozen liggen of gaan gebeurt al veel langer. In de oudheid en Middeleeuwen gold een laag heerlijk zachte rozenblaadjes op de vloer als een hoogst begeerlijke luxe.
Ook werd een bed van rozen wel als supergerieflijke slaapplaats gebruikt. Hieraan herinnert nog de Franse uitdrukking être (couché) sur des roses ‘op rozen liggen’.
Behalve als bed konden rozen ook dienst doen als comfortabel (gelegenheids)plaveisel. Tot voor kort werden er bij bruiloften rozen of andere bloemen gestrooid, als symbool van de voorspoed die men het paar toewenste. Het rozenpad leeft voort in de uitdrukking zijn pad gaat over rozen.
