Gezegden

Riemer Reinsma (1998)

Gepubliceerd op 06-08-2022

OP JE qui-vive ZIJN

betekenis & definitie

op je hoede zijn. De uitdrukking vindt haar oorsprong in het Italiaans.

Men heeft vroeger wel gedacht dat qui vive, een uitdrukking die door schildwachten gebruikt placht te worden, een puur Franse uitdrukking was. Maar hoe is dan die aanvoegende wijs vive te verklaren? Wie leve doet namelijk erg vreemd aan. Een tweede bezwaar tegen deze uitleg zou zijn dat de betekenis tamelijk raadselachtig is; waarom zou een schildwacht vragen wie er leeft? De zaak ligt dan ook anders: qui vive is een verbastering van de Italiaanse vraag chi vi va? oftewel ‘wie gaat daar?’ De ontlening aan het Italiaans hoeft geen verbazing te wekken als we bedenken dat het Italiaans vroeger een grote invloed had op de Franse militaire taal. Die is te vergelijken met de invloed die het Frans had op het Nederlands, want wij hebben qui vive, als onderdeel van de uitdrukking op zijn qui-vive zijn, ontleend aan het Frans.

< >