Big Brother is een personage in de roman 1984 (1949) van de Britse schrijver George Orwell. In 1984, zo profeteerde Orwell, zou de wereld opgedeeld zijn in drie totalitaire staten. Een daarvan wordt geleid door Big Brother, leider van de enige politieke partij in het land. Big Brother was geïnspireerd op zowel Hitler als Stalin. Hij wordt beschreven als een staatshoofd met een almachtig veiligheidsapparaat, een alwetende dictator. Overal hangen affiches met zijn foto en met het onderschrift Big Brother is watching you. De held van het boek, Winston Smith, rebelleert tegen het systeem, maar wordt gearresteerd. Tijdens de gevangenschap die daarop volgt wordt hij gemarteld en ‘heropgevoed’, opdat hij de persoon die hij het meest heeft gehaat, voortaan liefheeft. De uitdrukking betekent ongeveer ‘de alleswetende overheid’.
Ze kreeg enkele jaren geleden grote bekendheid door het tv-programma Big Brother, waarin mensen vierentwintig uur per dag met vele camera’s gevolgd werden. Toen de burgemeester van Slochteren in 2001 besloot om een vergadering van een raadscommissie op video te zetten, riep een inspreekster: ‘Big Brother in Slochteren!’