Gezegden

Riemer Reinsma (1998)

Gepubliceerd op 06-08-2022

JONGENS VAN JAN DE witt

betekenis & definitie

(‘flinke jongens die van aanpakken weten’) zijn niet genoemd naar Jan de Witt. Naamgever was de Duitse generaal Johan de Werd, ook wel — ook door de Duitsers — Jan van Weert genoemd.

De Werd werd omstreeks 1600 geboren in het plaatsje Büttgen. In de Dertigjarige Oorlog klom hij op van soldaat tot veldmaarschalk (dat werd hij in 1634). Een bron omschrijft hem als ‘een der stoutste ruitergeneraals’. Het mag een beetje verbazen dat een Duitse militair wel de stof voor een Nederlands spreekwoord heeft geleverd, maar dat geen enkel Duits spreekwoord over hem rept. De verklaring zou kunnen zijn dat de naam De Werd al snel in verband werd gebracht met een roemruchte Nederlandse tijdgenoot, onze eigen Jan de Witt — al was die laatste misschien minder ‘stout’.

< >