De uitdrukking witte rook zinspeelt op het feit dat er een nieuwe paus is gekozen. ‘We hebben nog geen witte rook gezien’, wil zeggen: er is nog geen beslissing genomen. Wanneer er een nieuwe paus moet worden gekozen, verzamelen de kardinalen plus enkele andere kiesgerechtigde functionarissen zich in de Sixtijnse Kapel. Het aantal kardinalen mag, volgens de richtlijnen die paus Paulus VI op 1 oktober 1975 heeft vastgesteld, niet hoger dan 120
zijn, en kardinalen boven de tachtig jaar mogen niet meestemmen. De nieuwe man moet met twee derde meerderheid verkozen worden. De stemmingen zijn geheim, en na iedere stemming worden de stembriefjes verbrand. Heeft een kandidaat te weinig stemmen behaald, dan verbrandt men, samen met de briefjes, ook wat nat stro, zodat de wachtenden buiten zwarte rook zien opstijgen. Is er wel een nieuwe paus gekozen, dan worden de briefjes met dróóg stro verbrand, hetgeen in witte rook resulteert.
De uitdrukking wordt ook veel gebruikt als het niet over pausen gaat, en duidt dan een beslissing aan. ‘Geen witte rook bij Vitesse’ kopte De Gelderlander onlangs. Het ging om de vraag of de KNVB de voetbalclub Vitesse wel of niet een licentie zou geven voor het nieuwe seizoen.
