in het Maleis Koenjit of Turmeric, is de gedroogde of verpoederde wortelstok van Curcuma domestica Valet., een tot de familie der Zingiberaceeën of Gemberachtigen behorende plant, die zowel uit China, India, Java, als West-Indië komt. Ze moet van binnen levendig oranjegeel, harsachtig en droog zijn, een sterk aromatische geur en een samentrekkende smaak hebben.
Ze bevat o.a. 3-5,5 pct van een scherp geurende aetherische olie, een alkaloïd en een gele kleurstof, de curcumine, die in gele prisma’s kristalliseert en een smeltpunt 183 gr. C. heeft; in alkaliën lost curcumine met levendig roodbruine kleur op. Ook andere soorten van dit geslacht leveren dergelijke kleurstoffen. Gebruik: als kleurstof voor katoen, die zonder beitsmiddel geel gekleurd wordt; voor het verven van zijde, en van levensmiddelen en als specerij bij de bereiding van kerrie; in curcumapapier als reagens op boorzuur.
Verwant aan deze soort is o.a. C. xanthorrhiza Roxb. die de temoe lawak levert.DR A. KLEINHOONTE
Lit.: Tschirch, Handb. der Pharmacognosie, Bd III, 2 p. 909915 (Leipzig 1925); Wiesner, Die Rohstoffe des Pflanzenreiches, Bd I, p. 226-229; Heyne, De Nuttige planten van Ned.-Indië, p. 496 (Buitenzorg 1927).
