Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SILUUR

betekenis & definitie

is de geologische periode, gedurende welke zich aardlagen vormden, die boven die uit het Cambrium en onder die uit het Devoon liggen. Afzettingen van silurische ouderdom zijn vooral in Groot-Brittannië zeer ontwikkeld.

De periode ontving hier ook haar naam, nl. in 1835 door Murchison, naar de Silures, die in de oude tijd een gedeelte van Wales bewoonden; daarenboven ontmoet men silurische lagen in Cornwallis, Ierland en Schotland. Op het vasteland van Europa vindt men ze vooral in Portugal, Spanje en Frankrijk (Bretagne), voorts in Duitsland in het Thüringer Woud, het Frankenwoud, het Fichtelgebergte en de Sudeten. In de Alpen loopt een smalle strook van silurische lagen van Schwaz in Tirol tot aan Wiener-Neustadt. Ook komt siluur voor in Bohemen tussen Pilsen en Praag, voorts in Karinthië en Krain, verder zeer verspreid in Rusland, ten Z. van de Finse Golf tot in Zweden, eindelijk in Noorwegen en in Noord-Amerika.De flora en fauna uit het siluur wijzen er op, dat de zee gedurende deze periode een zeer grote uitgestrektheid had. Zelden vindt men daarin planten, die op het land zijn gegroeid. Vooral is het siluur rijk aan diersoorten; Barrande telde er meer dan 10.000. Onder de lagere soorten zijn, behalve sponzen, vooral de radiolaria van belang. Kenmerkende fossielen vormen de graptolieten, eensdeels omdat zij uitsluitend in de silurische en cambrische lagen worden aangetroffen, anderdeels omdat zij in sommige silurische. lagen in verbazende overvloed voorhanden zijn. De koralen zijn door talrijke geslachten en soorten vertegenwoordigd.

Van de stekelhuidigen vindt men slechts enkele soorten zeesterren en zee-egels; meer soorten leveren de orden der Cystideeën en der Crinoïden. Bij de weekdieren ligt het zwaartepunt bij de cephalopoden en de brachipoden, terwijl onze hedendaagse zeeën hoofdzakelijk met tweekleppige schelpdieren en slakken bevolkt zijn. Van de cephalopoden is slechts de familie der nautiloïden vertegenwoordigd, deze echter in talrijke soorten. Barrande beschrijft meer dan 1600 soorten. De vissen zijn nog slechts vertegenwoordigd door soorten zonder benig skelet.

< >