Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Pieter lodewijk tak

betekenis & definitie

Nederlands schrijver en journalist (Middelburg 24 Sept. 1848-Domburg 24 Aug. 1907), studeerde rechten te Leiden, was redacteur van de Middelburgsche Courant, sedert 1883 van het radicale dagblad De Amsterdammer; van igo3-’o6 was hij hoofdredacteur van Het Volk. Voor de S.D.A.P. had hij zitting in de gemeenteraad van Amsterdam, de Provinciale Staten van Noord-Holland en in de Tweede Kamer (1905-1906). Hij was lid van de commissie ter viering van Breero’s derde eeuwfeest; hieruit ontstond de Breero-club, een groep van jonge intellectuelen onder wie verschillende medewerkers van De Nieuwe Gids. Tak zelf schreef daarin van 18861893 een serie politieke artikelen, begonnen onder het pseud.

Van de Klei. De houding van Kloos dwong Tak hiermee te eindigen; dit leidde indirect tot de oprichting van De Kroniek (1895-1907), waarvan hij uiterst bekwaam de redactie leidde.Dit niet-strikt-literaire weekblad nam de taak op die naar de mening van de medewerkers door De Nieuwe Gids was verwaarloosd: een algemeen cultureel en sociaal overzicht te bieden van de tijdverschijnselen en aldus op onbekrompen wijze een afspiegeling te zijn van wat het laatste decennium der 19de eeuw in maatschappelijk en geestelijk opzicht beroerde. Het werd waarlijk representatief, o.a. door de belangrijke bijdragen — en polemieken — van Jan Veth, Diepenbrock, Jan Kalf, Frans Coenen en J. F. Ankersmit.

Bibl.: Henri George (1888); Liebknecht en Bebel (1889); Herdrukken uit De Kroniek (1908, verz. door J. W. Albarda en H. E. van Gelder).

Lit.: Herdenkingsnummer van De Kroniek voor P. L. T., 19 Oct. 1907; J. Veth, in: Portretstudies en silhouetten (1908); O. Noordenbos, in: De Gids, 1949 I. Over de Breero-club: J. F. L. de Balbian Verster, in: Jaarb. Amstelodamum, 1931.

< >