Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

OLAF

betekenis & definitie

naam van enige koningen van NOORWEGEN.

Olaf I Tryggvason, achterkleinzoon van Harald Schoonhaar, zoon van Tryggvi, onderkoning over een der zuidelijkste landsdelen (ca 970-Svolder 9 Sept. 1000). Hij werd opgevoed in Rusland, waarheen zijn moeder was uitgeweken na de door een der zoons van Erik Bloedbijl op haar echtgenoot gepleegde moord. Hij ondernam Vikingtochten en ontving in Engeland de doop. In 995 landde hij in Noorwegen op het vernemen van de door de ontevreden Trondhjemmers op hun jarl Hákon Sigurdsson gepleegde moord. Verschillende landsdelen erkenden hem als koning; hij bevorderde de verbreiding van het Christendom en trachtte de door Harald Schoonhaar tot stand gebrachte, onder Erik Bloedbijl en diens zoons teloorgegane, eenheid des rijks te herstellen. Hij werd op een tocht uit het land der Wenden, tot wie hij zich vergeefs om hulp had gewend, naar Noorwegen, voor de Wendische kust, bij Svolder, door de koningen van Denemarken en Zweden en de Trondhjemse jarl Erik Håkansson overvallen en verslagen. Over de omstandigheden van zijn dood na afloop van de slag is de traditie het niet eens.

Lit.: F. Vicary, O. the King and Martyr (London 1887); L. Weibull, Kritiska undersökingar i nordens bistoria omkring ar 1050 (1911)

Olaf II Haraldsson, deHeilige, achterachterkleinzoon van Harald Schoonhaar, zoon van de door Erik Bloedbijl’s zoons vervolgde onderkoning Harald (ca 995 - Stiklestad 2g Juli 1030). Hij ondernam Vikingtochten, landde in 1015 in Noorwegen op het vernemen van jarl Erik’s vertrek naar Engeland. Diens zoon Hákon dwong hij te beloven niet tegen hem te zullen strijden, diens broeder Swen versloeg hij bij Nesjar (1016) op Palmzondag. Alle landsdelen erkenden hem nadien als koning. Hij bevorderde de verbreiding van het Christendom. De overmacht van de Deense koning Knoet II de Grote dwong hem de wijk te nemen naar Rusland.

In 1030 keerde hij terug op het vernemen van jarl Hakon Eriksson’s dood, maar hij werd bij Stiklestad door een vooral uit Trondhjemmers bestaand leger gedood. Dadelijk na zijn overlijden vertoonden zich wonderen bij zijn graf. Wat hem bij zijn leven niet was gelukt, bereikte hij na zijn dood: zijn naam werd een heilige herinnering, waarom zich de Noorse eenheid vormen kon. De biografie van de koning is het meesterwerk van de beste der IJslandse sagaschrijvers: Snorri Sturluson.

Lit.: Passio et miracula Beati Olavi ed. F. Metcalfe (1881); S. Undset, Heilig Olav (1930, Duitse vert. in: Begegnungen u. Trennungen, 1931); Idem, Norske Helgener (1937); H. Fett, Heilig Olav (1938).

Olaf V (Oslo 1370 - Falsterbo 3 Aug. 1387), tevens koning van Denemarken, de laatste Folkung, 1376 koning van Denemarken na de dood van zijn grootvader Waldemar IV, 1380 koning van Noorwegen na de dood van zijn vader Hakon VI. Hij stond onder voogdij van zijn moeder Margaretha Waldemarsdochter, de laatste der Estritiden, en stierf op jeugdige leeftijd.

DR W. VAN EEDEN.

< >