(Jean Glaude Eugène) (Landeville, Gharente 17 Aug. 1856 - Toulouse 12 Mrt 1929), was een van de ook in Nederland meest bekende schrijvers over staats- en administratiefrecht van Frankrijk. Hij gaat van eigen algemene beginselen uit, beogende een nieuwe sociologische basis te geven aan de rechtsen staatswetenschap.
Problemen als de souvereiniteit, de taak der administratie, Lot natuurrecht, doet hij daarbij in een nieuw licht zien. De leer van deze denker, welke hij reeds in de aanvang van zijn wetenschappelijke loopbaan een eerste vorm gaf, doch welke hij in zijn latere werken verder is blijven ontwikkelen, daarbij steun zoekend bij en beïnvloed door verschillende, uiteenlopende filosofische stelsels heeft hij zelf aangeduid als de leer der institution. Hij verzet zich in deze leer zowel tegen Duguit*’s leer van de sociale solidariteit als tegen de Marxistische these van de klassenstrijd. Naar zijn opvatting heeft de rechtsorde haar basis in een onvaste sociale werkelijkheid, welker aan verandering onderhevig evenwicht gevormd wordt door de wisselwerking tussen de uitwendige omstandigheden en de menselijke idealen. Deze sociale werkelijkheid vertoont zich in de instituties, waarvan sommige, als de familie, de kerk, de staat, een grote historische continuïteit, zij het niet met ongewijzigde inhoud, vertonen, andere onder de invloed van de zich wijzigende uitwendige omstandigheden en de daardoor opgeroepen menselijke ideeën telkens nieuw ontstaan. Door de uitwerking van zijn opvattingen, zoals hij die in zijn geschriften met betrekking tot het positieve recht heeft neergelegd, heeft hij grote invloed op de Franse practijk uitgeoefend. Groot gezag genoot hij vooral op het terrein van het administratiefrecht, met name door zijn annotaties bij beslissingen van de Conseil d’Etat in de Receuil Sirey.Bibi.: La science sociale traditionnelle (1896); Leçons sur le mouvement social (1899) ; Principes de droit public (1916, 2de dr.) ; Précis de droit administratif et de droit public (iste dr. 1910, 15de dr., 1943); Aux sources du droit (Le Pouvoir, l’ordre, la liberté) (1933); Précis de droit constitutionnel (2de dr., 1929); Précis élémentaire de droit administratifs (1926).
Lit.: Nederl. geschriften over Hauriou’s leer der institution: J. A. Schellekens O.P., De leer over de „Institution” bij M. Hauriou. Een sociologische en rechtswijsgerige studie. Diss.
Nijmegen (1945); H. Dooyeweerd, Een nieuw geschrift over Hauriou’s leer der,»Institution”, Bestuurswetensch. 1948, blz. 1 vlg.
