Jean Louis Firmin, Frans staatsman en historicus (Oloron-Sainte-Marie, Basses Pyrénées 25 Aug. 1862 - Marseille 9 Oct. 1934), was aanvankelijk advocaat te Pau. In 1889 werd hij tot lid van de Kamer gekozen, waarin hij een politiek niet zeer afgebakend standpunt innam.
Van 1894 af is hij herhaaldelijk minister geweest, van Openbare Werken, Binnenlandse Zaken of Justitie: 1894/1895 in het kabinet-Dupuy, 18961898 in het kabinet-Méline, 1906 in hetministerieSarrien, 1906-1909 in dat van Clemenceau, 19091911 en in 1913 onder Briand. Eindelijk vormde hij zelf een kabinet, dat de wederinvoering van de driejarige diensttijd doorzette, de oostelijke vestingwerken versterkte en Frankrijks luchtvloot uitbouwde. In Wereldoorlog I is hij slechts korte tijd minister zonder portefeuille geweest in een kabinetPainlevé (1917). Daarna was hij: 1921-1922 minister van Oorlog onder Briand, 1922-1924 minister van Elzas-Lotharingen onder Poincaré, 1926-1928 minister van Justitie onder denzelfde en in het 11de kabinet-Briand (1929), daarna nog eens minister van Oorlog in het ministerie-Steeg (i930/’3i). Hij vertegenwoordigde zijn land op de Conferentie van Genua en was van 1922-1926 lid van de Herstelcommissie, als hoedanig hij samen met Poincaré een groot aandeel had in het doorzetten van de Ruhrbezetting. Sedert 1918 was hij lid van de Académie Française en sedert 1922 van de Senaat.In 1934 riep Doumergue* hem in zijn bijzondere regering als minister van Buitenlandse Zaken. Als zodanig legde hij een buitengewoon grote activiteit aan de dag. Vele hoofdsteden (vooral in Oost-Europa) reisde hij af om '■ de verschillende landen te brengen tot het aangaan van een Locarno-pact voor Oost-Europa, ten einde Duitslands stijgende macht in te dammen. Dit plan mislukte, vooral door de onwillige houding van Polen. Wel gelukte het hem toenadering tot stand te brengen tot Rusland, welk land hij in de Volkenbond introduceerde, en tot Engeland, dat zich ging uitspreken voor een collectieve bevestiging van de vrede door middel van pacten. Hoeksteen van dit stelsel was een overeenkomst tussen Frankrijk en Italië, welke echter niet mogelijk was zonder een voorafgaande toenadering tussen Italië en Joegoslavië, Frankrijks bondgenoot, doch geen goed vriend van Italië.
Hiertoe was koning Alexander* van Joegoslavië naar Frankrijk gekomen. Barthou begroette den vorst te Marseille. Enkele minuten later vielen beiden onder de kogels, door een Macedonischen moordenaar afgevumd.
Bibl.: L’action syndicale (1904); Mirabeau (1913); Lamartine orateur (1914); Sur les routes des droits (1917); Lettres à une jeune Française (1918) ; I^es amours d’un poète (1920) ; Le général Hugo, I773~j828 (1926); IX Thermidor (1927); Lyautey et le Maroc (1931); Le maréchal Joffre (1931); Danton (1932).
Lit.: W. Herzog, Barthou (1938).
