Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KOELMAN

betekenis & definitie

Nederlands schildersgeslacht, waartoe behoren:

Johan Daniël (’s-Gravenhage 30 Dec. 1831 16 Mrt 1857), was een leerling van J. B. Tom en de Haagse Academie. Hij maakte reizen naar Duitsland, Frankrijk en Italië. Zijn onderwerpen waren landschappen en vee. Reeds in vroege studies, eerst nog romantisch van aard, openbaarde zich een nieuwe richting, waarop W. Maris later zou voortbouwen en die zich kenmerkte door een krachtiger, voller kleur, vrijheid van conceptie en schilderwijze en tot dan toe ongekende gevoeligheid voor licht en kleur. Hij was tevens lithograaf.

Johan Hendrik (’s-Gravenhage 22 Jan. 1820 - Rome 1 Febr. 1887), broeder van de voorgaande, was een leerling van de Haagse Academie en van C. Kruseman. Van 1840 af was hij te Rome gevestigd. Zijn onderwerp was vnl. het portret (olieverf en miniatuur). Hij was tevens lithograaf.

Johan Philip (’s-Gravenhage 10 Mrt 1818 16 Jan. 1893), broeder van de voorgaande, studeerde aan de Haagse academie en was leerling van C. Kruseman. Hij reisde in Italië, maar vestigde zich na 1857 te ’s-Gravenhage, waar hij in 1861 leraar aan de academie werd en in 1870 directeur. Vóór deze tijd maakte hij zeer minutieus uitgevoerde romantische schilderijen (spelende jongens op de trap van het kapitool, 1859), maar na 1860 was hij meestal werkzaam als beeldhouwer. Samen met de architect W. C. van der Waaij en Pietersen maakte hij het ontwerp voor het nationale monument 1813 te ’s-Gravenhage. Zijn hoofdwerk is het standbeeld van burgemeester Van der Werff te Leiden (1875-1884). Hij schreef de, in 1869 in boekvorm uitgegeven, artikelenreeksen In Rome en De inneming van Rome. Hij was ook lithograaf.

Romolo, zoon van Johan Hendrik (Rome 26 Sept. 1847-25 Dec. 1912), leerling van zijn vader, leefde en werkte te Rome, waar hij landschappen schilderde.

Lit.: J. Knoef, Van Romantiek tot Realisme (1947); P. A. Scheen, Honderd jaar Ned. Schilder- en Tekenkunst (1946).

< >