(sinds 1883 von), Duits Evangelisch kerkhistoricus (Steinbach, Saksen, 25 Aug. 1800 - Jena 3 Jan. 1890), sympathiseerde in zijn studententijd met de Burschenschaft; in zijn denken eerst met Schelling, dan met Schleiermacher en enigszins met de romantiek, maar hij was in ieder geval een tegenstander van het principiële rationalisme; hij streefde naar een verzoening van het Christendom met de cultuur van de nieuwe tijd en bestreed de rationele orthodoxie van August Hahn in: Hutterus redivivus (1827), een herleving van de Oudprotestantse dogmatiek, die niet minder dan 12 maal herdrukt werd. Gedurende zijn professoraat van 1830-1883 te Jena arbeidde hij in de dogmatiek maar ontplooide vooral een grootse en vernieuwende werkzaamheid op het gehele gebied der kerkgeschiedenis.
Aesthetisch van aanleg — reis naar Italië —, kenner van het Weimar van Goethe, heeft Hase ook betrekkelijk veel gepolemiseerd, zo tegen F. C. Baur* en vooral tegen het Katholicisme, dat toen steeds meer in kracht toenam, gedurende de Keulse kerkelijke strijd, de theologische restauratie van J. A. Möhler en de Kulturkampf. Hij is lid geweest van het parlement van Frankfort, sedert de oprichting in 1854 ijverig medewerker aan de Protest.
Kirchenzeitung en de Protestantenverein. Om zijn supranaturalisme is Hase eer als „Vermittlungstheolog” dan als liberaal te beschouwen.Bibl.: Ev-prot. Dogmatik (1826); Gnosis oder Glaubenslehre für die Gebildeten (3 Bde, 1827-29); Leben Jesu (1829); Gesch. Jesu (1875); Handbuch der prot. Polemik gegen die röm.-kath. Kirche (1862, vaak herdr.; Ned. vert. 1864); Kirchengesch. (1834, vaak herdr. en vertaald); Kirchengesch. auf der Grundlage akademischer Vorlesungen (4 Bde, 1885-93) ; Ideale und Irrtümer (1872, uit zijn jeugd); Dein Alter sei wie deine Jugend (1920, brieven aan een vriendin uit zijn ouderdom); Gesammelte Werke (12 Bde, 1890-93).
Lit.: R. Bürkner, K. v. H. (1900).
