een Mexicaanse god, aan wie in verschillende verhalen verschillende eigenschappen werden toegeschreven. Volgens het ene was hij een zoon van het oergodenpaar en zelf mede-Schepper, in een ander was hij degene, die de Azteken naar hun nieuwe woonplaatsen in Mexico leidde, in weer een ander een onbedwingbaar krijgsman, bovendien tovenaar, die zich in een vogel kon veranderen.
Ook bestond een mythe, waarin zijn bovennatuurlijke geboorte verteld werd: zijn moeder zag, toen zij in een tempel was, een veren bal vallen, die ze in haar boezem stak. Vlak daarop voelde ze zich zwanger. Haar zoons, die een schande in haar zwangerschap zagen, maakten een plan haar te vermoorden, maar toen één haar dit verried, beloofde het ongeboren kind haar te helpen. Toen de moord zou worden volvoerd, werd Huitzilopochtli in volle wapenrusting geboren en versloeg de aanvallers. Uit de beelden van Huitzilopochtli in de hem gewijde tempels blijkt een verbinding met een diercultus (kolibrie en slang). Bij de eredienst van deze godheid werden, evenals voor die van andere Mexicaanse goden, slaven en krijgsgevangenen geofferd.
