een dorpje in de gemeente Scheemda, gelegen aan de weg Meeden - Winschoten, telt (1947) 1007 inw. Het ligt op de plaats van een Praemonstratenser nonnenklooster, dat ca 1200 gesticht werd.
De plaats bezit een beroemde klokkengieterij, een carillonfabriek en een gedenkteken ter herinnering aan de slag bij Heiligerlee. Deze werd 23 Mei 1568 door Arenberg geleverd tegen Lodewijk* van Nassau en door deze laatste gewonnen. Hij was met zijn troepen Groningen binnengedrongen en had zich opgemaakt tot het beleg van de stad, toen Arenberg met zijn troepen kwam aanrukken. Lodewijk stond met zijn troepen bij het klooster Heiligerlee en had meer mannen dan zijn tegenstander. Binnen enkele uren was de slag beslist: de Spanjaarden zelf raakten in verwarring en werden bijna allen gedood, de Duitse troepen van Arenberg deels gevangen genomen en vrijgelaten. De verliezen van de Geuzen waren gering, behalve de dood van Adolf van Nassau, die met de ruiterij de eerste aanval leidde en bijna dadelijk getroffen was. Alva verloor 1500 man en Arenberg, die, bij de vlucht met zijn paard over een hek struikelend, door een soldaat afschuwelijk werd afgemaakt.
Met deze slag begint men de Tachtigjarige Oorlog, eigenlijk onjuist, want het was niet de eerste slag (die werd bij Dahlem geleverd) en de opstand was al in 1566 begonnen.
DR H. A. ENNO VAN GELDER
Lit.: R. Fruin, De overwinning bij H. (in: Verspr. Geschr. II, 1900); F. Rachfahl, Wilhelm von Oranien und der Nied. Aufstand, III (1924), 319 vgg.; G.
G. M. Hamm, De overwinning bij H., geschetst in haar milit.-hist. en pol.-cultur. betekenis (1947).
