Noordhollandse gemeente van 2738 ha in Kennemerland tussen Haarlem en Alkmaar, ten dele uit duinen en geestgronden, ten dele (in het O.) uit klei bestaande, telt (1950) 5637 inw., van wie (1947) 81 pct R.K., 13 pct Prot. en 6 pct onkerkelijken. Tuinbouw, melkveehouderij en bloembollen, alsmede werkzaamheid in de industrieën van Velsen, Beverwijk en van de Zaanstreek vormen de hoofdmiddelen van bestaan.
Behalve het dorp Heemskerk (1950: 3664 inw.) behoren tot de gemeente de buurten Heemskerkerduin, Hoogdorperbuurt, Noorddorp. Heemskerk staat bekend om zijn goede teelt van aardbeien (Veiling te Beverwijk). Het dorp Heemskerk, in een oorkonde van 1063 Hemenzenkirica genoemd, bezit een oud kasteel, dat in 1254 door Willem II, graaf van Holland, gesticht werd en thans de naam Marquette draagt. In 1426 werd het kasteel door de Hoeksen ingenomen. De slag tegen het Kaasen Broodvolk in 1492 werd in de nabijheid van Heemskerk geleverd. Marquette is verbouwd in de 18de eeuw.
Bekend is ook het kasteel „Assumburg”, slot van ca 1500, hetwelk een toevlucht vooral was voor Katholieken in de 17de en 18de eeuw. Ook is daar Jacoba van Beieren gevangen gehouden. Het kasteel ging in later tijd over aan het geslacht Van Assendelft en in 1911 werd het geschonken aan het Rijk en weder hersteld; thans is het ingericht als Jeugdherberg. In Noorddorp bevindt zich ook het zgn. Huldtoneel waar o.a. Jan van Brabant, 2de gemaal van Jacoba van Beieren, als graaf van Holland werd gehuldigd. De gemeentetoren (Ned.
Herv. Kerk) heeft een merkwaardige achtkantige gemetselde spitse toren, gebouwd van reuzenmoppen (baksteen) uit de 12de-13de eeuw. In de toren is een klok van 1,10 m middellijn uit 1464.
