(d.i. „Heilige Geest”), staat van de Zuidamerikaanse republiek Brazilië, gelegen aan de kust van de Atlantische Oceaan tussen de staten Bahia en Rio de Janeiro, beslaat met inbegrip van de Ilhas de Trindade en het eiland Martim Vaz een oppervlakte van 40 882 km2, d.i. 0,48 pet van het totale Braziliaanse territoir. Hoofdrivieren zijn de gedeeltelijk bevaarbare Rio-Doce met de Esmeralda en nog een aantal kleinere visrijke rivieren.
Het tropische vochtige klimaat en de vruchtbare bodem maken de teelt van tropische gewassen mogelijk; de uitgestrekte bossen bevatten belangrijke houtsoorten. In de kustvlakten verbouwt men vooral koffie; Espírito-Santo is een van de 4 voornaamste koffieleverende staten van Brazilië. Verder zijn als landbouwproducten nog te noemen: suikerriet, katoen, rijst, maniok (cassave), maïs, cacao. Een deel van de bevolking houdt zich bezig met de visvangst. De mijnbouw levert o.a. marmer, ilmeniet en monaziet.Espírito-Santo draagt een sterk landelijk karakter. De bevolking is dan ook voor het overgrote deel op het platteland gevestigd en heeft zich in hoofdzaak in het Z. van de staat, in het gebied ten Z. van de Rio-Doce geconcentreerd. Van 1890-1940 nam zij met meer dan 450 pct toe, dank zij een hoog geboortecijfer en een vrij grote immigratie. Daar in dit deel van Brazilië nog voldoende landbouwgronden beschikbaar zijn, vloeide het plattelandsbevolkingsoverschot vrijwel niet naar de stad af. Espírito-Santo telt dan ook geen grote plaatsen, slechts één stad (Vitória) met meer dan 20 000 inwoners. De bevolking bestaat voor 62 pct uit Blanken, voor 17 pct uit Negers en voor 21 pct uit Mulatten. In de tweede helft van de vorige eeuw zijn er geheel Duitse koloniën gesticht o.a. Rio Nova, Sta. Izabel en Sta. Leopoldina. Op i Jan. 1947 telde Espírito-Santo 859 543 zielen.
In de baai van Espírito-Santo verheft zich op een eiland vlak bij de kust en door middel van een brug daarmede verbonden de hoofdstad Nossa Senhora da Vitória of kortweg Vitória (ook wel Victoria) met 45 212 inw. Het is de voornaamste haven en het industriële centrum van de staat. Als importhaven ondervindt Vitória sterk de mededinging van Rio de Janeiro, als verscheephaven neemt de stad een gunstiger positie in, dank zij de ligging ten opzichte van de in de staten Minas Gerais en Espírito-Santo gelegen ijzermijnen. Grote hoeveelheden erts (uit Itabira vooral afkomstig) worden over Vitória naar West-Europa (Engeland) verscheept. De locale industrie omvat o.a.: suikerraffinaderijen, katoenweverijen en schoenindustrie.
H. A. BOMER
