(Decubitus) is een beschadiging van de huid en van de daaronder gelegen weefsels door een voortdurende druk bij het liggen; het woord decubitus wordt eveneens gebruikt voor overeenkomstige letsels, veroorzaakt door de druk van verbanden of apparaten. Bij ernstige en langdurige ziekten worden, vooral als het bewustzijn gestoord is en de patiënt passief te bed ligt, bepaalde delen van de huid voortdurend blootgesteld aan de druk, die het lichaamsgewicht op de onderlaag uitoefent.
Dergelijke huidgedeelten worden slecht met bloed doorstroomd, hun vitaliteit vermindert en mede onder invloed van andere schadelijke factoren — vochtigheid door sterk zweten of door incontinentie, plooien in het laken, kruimels in het bed, bacteriën — ontstaan er wondjes, puistjes en defecten, die leiden tot plaatselijk versterf. Dit gebeurt vooral aan de stuit, de heupen en de hielen, maar soms ook op andere plaatsen die worden gedrukt. Bij ziekten van hersenen of ruggemerg en bij verwondingen van het ruggemerg is de ongevoeligheid van de huid vaak een belangrijke factor voor het ontstaan van decubitus. De dode huidgedeelten worden afgestoten en de onderlaag, die bloot komt en aanvankelijk rood is, gaat eveneens over in ontsteking en versterf, waarbij de kleur verandert tot zwart toe. Uitgebreide decubitus is een ongunstig verschijnsel, een teken van afnemende weerstand en een verwikkeling die dikwijls het einde verhaast.Door goede verpleging kan het ontstaan van decubitus vaak worden voorkomen. De onderlaag van het bed moet niet week zijn maar een vaste matras, waarover het laken wordt gespannen zodat het steeds strak ligt. Grote zindelijkheid vooral ten opzichte van de ontlasting en urinelozing wordt vereist. De huid moet regelmatig worden geïnspecteerd, schoongehouden, gemasseerd met kamferspiritus en gepoederd met talk. Zoveel dat mogelijk is wordt de ligging van de zieke op gezette tijden veranderd om de bedreigde plaatsen der huid van de druk te ontlasten. Windringen, lucht- of waterbedden en hielringen kunnen bij de verpleging van decubituspatiënten goede diensten bewijzen.
DR H. J. VIERSMA
