Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 07-02-2022

DIDASCALIA

betekenis & definitie

(1, klassieke Oudheid) of onderwijzing noemde men bij de oude Grieken het instuderen van de rollen van een toneelstuk en de koorliederen; vervolgens ook de oorkonde omtrent de opvoering met de naam van de archont, de choreeg, de tijd van de opvoering en de gewonnen prijzen. Zulke didascaliën zijn later verzameld en met opmerkingen van de verzamelaars voorzien.

Fragmenten zijn overgeleverd op inscripties en in de handschriften (van de drie tragici en van Aristophanes), deze laatste ontleend aan commentaren van de grammatici, die o.m. een desbetreffend werk van Aristoteles als bron hebben gebruikt.(2, godsdienstig). Het geschrift noemt zich „De katholieke leer der XII Apostelen en heilige discipelen van onze Verlosser”. Bij Epiphanius heet het Diataxeis, d.w.z. „Verordeningen der Apostelen”. Het dateert wel uit de eerste helft van de 3de eeuw en stamt uit Noord-Syrië, maar doet zich voor als werk van de 12 apostelen tijdens de samenkomst, die in Handelingen 15 is beschreven. Het oorspronkelijk Grieks is verloren gegaan: wij kennen het boekje slechts in Syrische vertaling, ten dele ook in het Latijn. Het kent de Didachè, het Petrusevangeiie, de Acta Pauli en de Sibyllina, Boek IV.

Het is meer dan een breedsprakige „bewerking” van de Didachè. De schrijver was waarschijnlijk een geboren Jood, dokter en bisschop. Hij treedt scherp op tegen Ghristenen uit de heidenwereld, die de Joodse wetsvoorschriften bindend zouden ach‘en, zachtmoedig echter jegens zondaren, want dezen laat hij, na een vasten van 2-7 weken, onder handoplegging, weer tot de gemeenschap der kerk toe. Overigens is het een kerkelijk rechtsboek, dat handelt over: huwelijk, bisschopsambt, enz., over het ambt van de „weduwen”, doop, eredienst, boete, enz. In cap. 21 wenst hij een 6-daags vasten vóór het Paasfeest, dat hij doet berusten op een wonderlijke chronologie van de lijdensgeschiedenis. Deze Syrische Didascalia is het fundament van de eerste zes boeken van de Apostolische Constituties.

Didascalia arabica is een rechtsboek van de Koptische (Jacobietische) kerk in 39 hoofdstukken, afhankelijk van boek I-VII der Apostolische Constituties, waarin ook andere bronnen verwerkt zijn. Zij is door Monophysieten (z Christologie) na Chalcedon (451) opgesteld.

Didascalia ethiopica is een slechte vertaling van een van de redacties der Didascalia arabica, afwijkend in volgorde, in de Aethiopische kerk als apostolisch geschat,

PROF. DR J. DE ZWAAN

Bibl.: uitg., F. X. Funck, Didascalia et constitutiones apostolicae (2dln, Paderbom 1906); Neutestamentliche Apokryphe, hrsg. v. E. Hennicke, 2de dr. (1924), p. 583; Didascalia apostolorum. The Syriac version transl. and acc. by the Verona Lat. fragments.

With an introd. and notes by R. H. Connolly (Oxford 1929).

Lit.: E. Tidner, Sprachlicher Kommentar zur lat. Didascalia Apostolorum (Stockholm 1938).

< >