(Roemeens: Bucureşti) is de hoofdstad van de volksrepubliek Roemenië, gelegen op 44°25'30" N.Br. en 26°6'9" O.L. v. Gr., in het district Ilfov, in een vruchtbare laagvlakte, 81-105 m boven zeeniveau, 68 km ten N. van de Donau en 280 km ten W. van de Zwarte Zee.
Aangezien de stad in de vlakte ligt zonder enige beschutting tegen de hevige N.O.- en Z.W. winden, heeft zij een zeer veranderlijk klimaat. Kenmerkend is de grote droogte. De gem. jaarlijkse temp. bedraagt 10,6 gr. C.; de temp. stijgt echter des zomers vaak boven de 40 gr. en daalt in de winter somtijds beneden -20 gr. C.De stad wordt door de (genormaliseerde) rivier de Dambovit(z)a in twee helften verdeeld. Met haar bonte huizen en vele kerken met blinkende daken, alle te midden van talrijke tuinen en brede pleinen gelegen, biedt zij een schilderachtige aanblik. Een sieraad van Boekarest vormen de talrijke boulevards. Door drooglegging van moerassige gronden bij het Filaretstation is een mooie wijk „Gramont” ontstaan. De talrijke kerken hebben meest de gewone kruisvorm, slechts zeer weinige onderscheiden zich door grootte of kunst. Tot de voornaamste kerken behoren de Metropolitaankerk (in 1656 gebouwd), op een heuvel gelegen, de kerk Radoe-Voda (in 1568 gebouwd), met in de nabijheid de kapel Boecoer, welke laatste men voor het oudste gebouw van de stad houdt en de kerk
Mihail-Voda (1595), waarvan het klooster als staatsarchief dienst doet. Tot de belangrijke andere openbare gebouwen behoren het na de oorlog van 1877-1878 verbouwde en vergrote paleis, de universiteit, het oude hospitaal Coltza, het hospitaal Brancovanoe met de in 1885 voltooide, in Byzantijnse stijl opgetrokken kerk Domnitza Balasa, het Nationaal Theater. Nieuwer zijn de gebouwen van de Nationale Bank en van de Fondatiunea Carol; dit laatste met bibliotheek is een geschenk van koning Carol I aan de universiteit bij zijn 25-jarig regeringsjubileum.
Boekarest heeft een oppervlakte van ongeveer 50 km2, waarvan echter slechts ⅓ bebouwd is, met (1947) 984.619 inw. Het is een belangrijk centrum van onderwijs, met een universiteit, verschillende hogescholen, tal van inrichtingen voor vakonderwijs enz. De Academie van Wetenschappen bezit een uitgebreide historische verzameling en een mooie bibliotheek. Als hoofdstad van het land is Boekarest de zetel van de aartsbisschop-primaat van Roemenië, sedert 1925 met de titel van Roemeens patriarch van de Grieks-orthodoxe kerk; verder zetelen er de primaat van de Russisch orthodoxe kerk, de R.K. aartsbisschop en primaat van Roemenië en een Armeniaans Gregoriaanse bisschop. Sedert in Roemenië een industriewet van kracht is geworden, is de grootindustrie in de latere jaren in Boekarest sterk vooruitgegaan. Er zijn petroleumraffinaderijen, destilleerderijen, leerfabrieken, zeep- en kaarsenfabrieken; voorts weverij, katoendrukkerij en -ververij.
De handel is zeer belangrijk, daar de stad het middelpunt van de handelsverbindingen van het land vormt. Boekarest is kruispunt van spoorwegen en bezit een aantal vliegvelden.
Geschiedenis (tot 1914)
De oorsprong van Boekarest ligt in het duister. Over zijn stichting bestaan verschillende legenden, o.a. die van de schaapherder Boecoer, die zich gevestigd zou hebben op de plaats, waar thans de naar hem genoemde kerk staat. Sedert de 14de eeuw wordt Boekarest vermeld; het was bij tijden, afwisselend met Tergowisjt, residentie van de vorsten van Walachije. Dezen kwamen in 1460 onder Turkse suzereiniteit. Bij een verzet van hospodar (vorst) Michaël de Dappere tegen de Turkse heerschappij in 1594 namen de Turken in 1595 Boekarest, dat echter het volgend jaar door Michaël heroverd werd. In 1698 maakte hospodar Constantijn Brankowan Boekarest tot permanente residentie.
Gedurende de Russisch-Turkse oorlog van 1768-1774 namen de Russen Boekarest in 1771, maar behielden het niet bij de vrede van Koetsjoek-Kainardji in 1774. Tijdens het bestuur van Alexander Ypsilanti (1774-1782), een der Fanarioten, die sinds 1716 (en tot 1821) als Turkse vazallen over Walachije regeerden, werd Boekarest zeer verfraaid. In de oorlog van de Turken met de Oostenrijkers bezetten dezen tijdelijk de stad (1789-1791). In de 18de eeuw had zij herhaaldelijk van allerlei rampen — overstromingen, branden, aardbevingen en epidemieën — te lijden; in 1813 zou de pest in 6 weken tijds 70.000 slachtoffers hebben gemaakt. In de 19de eeuw is de stad meermalen door Russische en Oostenrijkse troepen bezet geweest; de Russen kwamen er in 1828, in de oorlog met Turkije van dat jaar, in 1848, en bij het begin van de Krimoorlog 1853-1854, waarna zij onder Oostenrijkse druk de Donauvorstendommen weer moesten ontruimen. De Oostenrijkse troepen hielden toen Boekarest bezet van 1854-1857.
In 1861 werd het de hoofdstad van het verenigde Roemenië. Sedert de regering van Karel van Hohenzollern (sinds 1866) is Boekarest, dat vroeger een tamelijk Oosters en vrij primitief karakter droeg, gemoderniseerd.
Te Boekarest zijn verscheidene vredes gesloten, en wel:
1. Die van 28 Mei 1812 tussen Rusland en Turkije, waarbij dit laatste Bessarabië afstond, zodat de Proeth de grens werd (zie Turkenoorlogen);
2. Die van 3 Mrt 1886 tussen Bulgarije en Servië, waarbij geen gebiedsverandering plaats vond;
3. Die van 10 Aug. 1913 tussen Bulgarije enerzijds en Roemenië, Griekenland, Servië en Montenegro anderzijds. Deze vrede maakte een einde aan de tweede Balkanoorlog (zie Balkanoorlogen). Bulgarije moest hierbij het grootste deel van Macedonië aan Servië en Griekenland laten en stond Silistria en de zuidelijke Dobroedsja aan Roemenië af.
PROF. DR TH J. G. LOCHER
Na 1914
In Wereldoorlog I, tijdens de opmars der Duitsers in Roemenië, hoopten de Roemenen hun hoofdstad nog te kunnen behouden door aan de Argesch, de rivier die Boekarest nog dekte, slag te leveren tegen de legers van von Mackensen en von Falkenhayn. Met al hun kracht wierpen de Roemenen zich op het leger van von Mackensen, die op 23 Nov. 1916 de Donau was overgestoken, terwijl zij tegenover von Falkenhayn in het defensief bleven. Von Mackensen geraakte in groot gevaar, maar von Falkenhayn wist hem op tijd hulp te verlenen. Daardoor moesten de Roemenen nu in het Z., W. en N. snel terugtrekken, waarbij zij Boekarest — dat een zeer sterke kringvesting was — niettemin zonder verdere strijd ontruimden en tot open stad verklaarden. Op 6 Dec. 1916 trokken de Duitsers de stad binnen.
Nadat, door de ineenstorting van Rusland het lot van Roemenië was bezegeld en de Oekraïne op 9 Febr. 1918 vrede met Duitsland had gesloten, trad Bratianu, de ziel van de Entente-gezinde oorlogspartij af als minister-president, en zijn opvolger, generaal Averescu opende de onderhandelingen, die op 5 Mrt 1918 leidden tot de voorlopige vrede van Boekarest, waarna op 7 Mei 1918, onder het kabinet-Marghiloman, de eigenlijke vrede met de Centralen werd getekend, die Roemenië o.a. op verlies van de Dobroedsja (aan Bulgarije) en op zeer zware economische concessies kwam te staan.
In Wereldoorlog II deelde Boekarest het bewogen lot van geheel Roemenië en werd (in 1944) tijdens de opmars der Russische Zuiderlegers meermalen gebombardeerd; ook Anglo-Amerikaanse escadrilles uit het Middellandse-Zeegebied bestookten de stad ettelijke malen uit de lucht. Na de capitulatie van Roemenië op 24 Aug. 1944 sloot het garnizoen van Boekarest zich onmiddellijk bij het besluit van koning Michaël aan. De Duitsers te Boekarest werden ontwapend en het Duitse gezantschap bezet. Op 2 Sept. 1944 deden de Russen hun intrede in de stad.
