(coryza) is een acute, oppervlakkige ontsteking van het slijmvlies der bovenste luchtwegen, die meestal begint met keelpijn en zwelling van het neusslijmvlies, waardoor de neus wordt verstopt. Er ontstaan niesprikkels en afscheiding van waterig, later slijmig vocht, dat ten slotte vaak etterig wordt.
Reuk en smaak zijn min of meer gestoord, evenals het algemene welbevinden. Soms is er een lichte temperatuursverhoging, bij jonge kinderen wel eens flinke koorts. Na enkele dagen verminderen de verschijnselen en gewoonlijk is het herstel na 1 à 2 weken volledig.Het staat wel vast dat verkoudheid wordt veroorzaakt door een virus. De ziekte kan worden overgebracht door het vocht uit de neus van iemand, die pas verkouden is geworden, te sproeien in de neus van een vrijwillig proefpersoon. De besmetting gelukt echter zelden indien men gezonde vrijwilligers onder experimentele omstandigheden alleen maar in nauw contact brengt met een lijder aan verkoudheid. Het is niet onmogelijk, dat er verschillende verkoudheidsvirussen met uiteenlopende eigenschappen bestaan. Een verband tussen kouvatten, het bloot staan aan plotselinge temperatuursdalingen en het uitbreken der ziekte is onmiskenbaar. Zo is in Nederland gebleken, dat de verkoudheidsepidemieën zich niet geleidelijk uitbreiden — zoals influenza — maar dat de verkoudheden overal in het land tegelijkertijd uitbreken bij dalingen van de luchttemperatuur en dat het verkoudheidspercentage bij leden van kleine en grote gezinnen daarbij gelijk is, zodat de betekenis van overgankelijke besmetting niet groot schijnt. Volgens de hypothese van Van Loghem is het verkoudheidsvirus een commensaal virus (z besmetting), dat pas ziekte kan teweegbrengen als de gastheer door afkoeling geen voldoende weerstand meer biedt.
Menigmaal leidt de gewone verkoudheid tot complicaties, zoals ontsteking van het strottenhoofd (laryngitis), van de luchtpijp en haar takken (tracheobronchitis), van de neusbijholten (sinusitis) of van het middenoor (otitis media). Waarschijnlijk zijn dit steeds secundaire infecties van bacteriële aard.
Afdoende maatregelen ter voorkoming van verkoudheid zijn vooralsnog niet mogelijk. Ook de behandeling is onbevredigend en beperkt zich tot symptomatische middelen, zoals stoffen, die de zwelling van het neusslijmvlies opheffen. De grote verwachtingen, die men enkele jaren geleden koesterde van antihistaminica (z histamine), zijn niet in vervulling gegaan.
DR H. J. VIERSMA.
