Na het tot stand komen van de Organisatie der Verenigde Naties is in de plaats van het mandatensysteem van de Volkenbond mandaatgebieden) het internationale trustschapsstelsel getreden. Dit stelsel voor het beheer over en het toezicht op daartoe bij overeenkomst aangewezen gebieden stemt in vele opzichten met het systeem der mandaten overeen.
Volgens art. 77 van het handvest der Verenigde Naties komen voor de toepassing van het trustschapsstelsel in aanmerking de nog bestaande mandaatgebieden, de als gevolg van Wereldoorlog II van vijandelijke staten losgemaakte gebieden en ten slotte de gebieden, welke door de staten, die verantwoordelijk zijn voor hun beheer, vrijwillig onder dit stelsel worden gebracht. Het trustschapsstelsel kan niet worden toegepast op gebieden, die lid zijn van de Verenigde Naties, aangezien de betrekkingen tussen de leden onderling gegrond zijn op het beginsel van onderlinge gelijkheid. Het beheer van het trustgebied kan worden opgedragen aan één of meer staten of aan de Organisatie der Verenigde Naties zelf, als „beherend gezag” (administering authority). De voorwaarden voor het trustschap worden voor elk trustgebied afzonderlijk bepaald in een overeenkomst tussen de daarbij rechtstreeks betrokken staten. Deze overeenkomsten zijn in het algemeen onderworpen aan de goedkeuring van de Algemene Vergadering der Verenigde Naties. Het toezicht op de behoorlijke uitvoering der trustschapsovereenkomsten is opgedragen aan de Verenigde Naties en wordt uitgeoefend door de Veiligheidsraad of door de Algemene Vergadering, welke laatste zich daarin doet bijstaan door de onder haar gezag werkende Trustschapsraad. De Trustschapsraad bestaat uit leden (Staten) der Verenigde Naties, die daarin hun vertegenwoordigers aanwijzen, terwijl de vroegere Mandatencommissie van de Volkenbond bestond uit onafhankelijk tegenover hun regering staande personen.
MR L. V. LEDEBOER
Lit.: H. D. Hall, Mandates, Dependencies and Trusteeship (Washington - London 1948); L. Adam, Trustgebieden, met name de Afrik, gebieden ond. toez. d. Ver. Naties (Leiden 1949); G. G. Raggi, L’amministrazione fiduciaria internazionale (Milano 1950); G. Vedovato, Les accords de tutelle (Recueil des cours de 1’Ac. de droit intern, de La Haye, dl 76, Paris 1951).
