naam van 9 of 10 pausen, al naar gelang men Stephanus II wel of niet meerekent.
Stephanus I
Heilige, Romein, paus van 12 Mei 254 - 2 Aug. 257. Zijn regering wordt gekenmerkt door een heftig conflict met de H. Cyprianus, bisschop van Carthago, over de ketterdoop. Het liep over de vraag, of zij, die door ketters waren gedoopt, na hun bekering tot de R. K. Kerk moesten worden overgedoopt. Het antwoord van Stephanus luidde ontkennend, dat van Cyprianus bevestigend. Zijn feestdag is 2 Aug.
Stephanus II
Romein, overleefde zijn keuze in Mrt 752 slechts enkele dagen en stierf nog vóór zijn consecratie, reden, waarom hij niet in het Liber Pontificalis is opgenomen.
Stephanus III
(II), Romein, opvolger van Stephanus II, was paus van 26 Mrt 752 - 26 Apr. 757- Hij riep de hulp in van Pippijn de Jongere, koning der Franken, toen Rome door de Langobardische koning Aistulf werd bedreigd. Ofschoon de bisschoppen Pippijn reeds na diens keuze gezalfd hadden, deed Stephanus dit opnieuw te St Denis in 754. Na zijn overwinning op Aistulf schonk Pippijn aan de H. Stoel een deel van het veroverde gebied, bekend als Donatio Pippini, dat als de grondslag van de Kerkelijke Staat wordt beschouwd.
Stephanus IV
(III), Siciliaan, was paus van 1 Aug. 768 - 24 Jan. 772. De aanstelling van de leek Constantinus tot paus door opstandige edelen werd aanleiding, dat Stephanus krachtens een besluit op de Lateraanse synode van 769 de pauskeuze beperkte tot de geestelijkheid van Rome. In de strijd om de beeldenverering verdedigde hij de orthodoxe leer. Het huwelijk van Karel de Grote met de dochter van de Langobardische koning Desiderius bracht Stephanus er toe zijn pro-Frankische politiek te herzien ten gunste van Desiderius.
Stephanus V
(IV), Romein, paus van 22 Juni 816 - 24 Jan. 817, kroonde en zalfde Lodewijk de Vrome te Reims.
Stephanus VI
(V), Romein, paus van Sept. 885 - 14 Sept. 891, kroonde na de afzetting van Karel de Dikke hertog Guido (Wido) van Spoleto tot keizer en verbood het gebruik van de Slavische liturgie met het doel de band van de kerken in Moravië met Rome te verstevigen.
Stephanus VII
(VI), Romein, paus van Mei 896 - Aug. 897, een onwaardige figuur op de pauselijke troon, liet het lijk van zijn voorganger Formosus, die hij als een indringer beschouwde, opgraven, beroofde het van zijn pontificale gewaden, verklaarde op een synode Formosus’ wijding voor ongeldig en liet het verminkte lijk daarna in de Tiber werpen. Bij een volksoproer moest hij deze daad boeten met opsluiting in de gevangenis, waar hij werd geworgd.
Stephanus VIII
(VII), Romein, was paus van begin 929 Febr. 931, in de periode, toen niet alleen de pauskeuze, maar ook het pauselijk bestuur geheel onder invloed stond van drie heerszuchtige vrouwen: twee Theodora’s, moeder en dochter, en een tweede dochter Marozia , die de felste was. Zijn regering bleef zodoende onbeduidend.
Stephanus IX
(VIII), Romein, was paus van 14 Juli 939 Oct. 942. Zijn regering viel samen met de overheersing van Rome door Marozia’s zoon Alberich, zodat er van machtsuitoefening door de paus geen sprake was.
Stephanus X
(IX), Benedictijn, familienaam Frederik van Lotharingen, zoon van hertog Gozelo van Neder-Lotharingen, paus van 3 Aug. 1057 29 Mrt 1058, was eerst kanunnik te Luik, sinds 1057 abt van Monte Cassino. Verder trad hij op als medewerker van paus Leo IX bij diens hervormingswerk, dat hij tijdens zijn kortstondig pontificaat met kracht voortzette. Hij vond daarbij de steun van voortreffelijke mannen als Hildebrand (later Gregorius VII), Petrus Damianus, door Stephanus tot kardinaal en bisschop van Ostia benoemd, en Humbert, sinds 1050 kardinaalbisschop van Silva Candida.
H. J. J. WACHTERS.
