Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

Stephan LOCHNER

betekenis & definitie

Duits schilder (Meersburg?, Meer van Konstanz, 1405/1415 - Keulen 22 Sept./24 Dec. 1451), schijnt zich ca 1430 te Keulen gevestigd te hebben. Hij onderging zonder twijfel de invloed der vroege Nederlandse schilderkunst, vooral van de Meester van Flémalle, en ontwikkelde zich tot de belangrijkste vertegenwoordiger der Keulse schilderschool in de eerste helft der 15de eeuw.

Het beroemde altaarstuk in de dom te Keulen met op het middenpaneel de aanbidding der drie koningen (ca 1440) is het enige gedocumenteerde werk, dat door zijn grootse compositie, kleurenpracht en technische volmaaktheid tot de beste prestaties der oude Duitse schilderkunst behoort. Door Dürer’s notitie in zijn dagboek op weg naar de Nederlanden werd de naam „naaister Steffan” overgeleverd. Lochner’s schilderijen bekoren door bijzondere liefelijkheid en lichte kleurenharmonie.Voorn. werken: Slechts twee schilderijen zijn gedateerd: De opdracht in de tempel (verz. C. S. Gulbenkian, thans bruikleen Nat. Gall. Washington, 1445) en dez. voorstelling i. h. Hessische Landesmuseum, Darmstadt (1447). Het grote altaarstuk met het ,,Laatste Oordeel” (gedeeltelijk te Keulen, Frankforten München) wordt als vroeg werk beschouwd (ca 1435). Voorts: Moeder Gods met het viooltje; Madonna voor de Rozenhaag (Keulen).

Lit.: H. Reiners, Die Kölner Malerschule (1925) m. oud. lit.; W. Bombe, St. L. (Berlin 1937); O. H. Förster, St. L. (Frankfurt 1942); H. May, St. L., der Dreikönigsaltar (Der Kunstbrief, no. 46) (Berlin 1948); A. Stange, Gotische Malerei in Köln (1950).

< >