Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Sebastiaan DANKAERTS

betekenis & definitie

invloedrijk Indisch predikant (’s-Gravenhage 1593-Batavia 3 Apr. 1634), studeerde te Leiden en werd, op aanzoek van de Bewindhebbers van de O.I. Compagnie en na te Enkhuizen te zijn bevestigd, in 1616 predikant in Bantam.

Van 1618 tot 1622 arbeidde hij te Amboyna, waar hij huwde met een inlandse prinses. Hij preekte er en gaf onderwijs, zowel in het Hollands als in het Maleis. Zijn bevindingen stelde hij te boek in een Historisch ende grondich verhael van den stand des Christendoms in 't Quartier van Amboina (’s-Gravenhage 1621). Tijdens zijn verblijf in Holland, waarheen hij in 1622 repatrieerde, stelde hij een kerkorde voor Indië op, aan de Dordtse kerkorde ontleend, waarin de kerkvergadering van Batavia in de plaats trad van de classes en provinciale synoden.

In 1624 te Batavia teruggekeerd, presideerde hij de kerkelijke vergadering, waarin deze kerkorde, met toestemming van de Gouverneur-Generaal, voorlopig werd ingevoerd; het wachten bleef op de officiële approbatie uit het moederland, welke echter door onenigheid aldaar uitbleef, waardoor een onzekere toestand werd geschapen. Tezamen met zijn ambtgenoten Justus Heurnius en Adr. de Roy werkte Dankaerts te Batavia. Hij stelde er een Maleis woordenboek samen en gaf Maleise vertalingen van Marnix’ Cort Begryp, van de Catechismus, het huwelijks- en het doopsformulier. In 1630 maakte hij een visitatiereis naar de Aroe- en Key-eilanden en diende in het volgend jaar korte tijd de gemeente Amboyna als uitgeleend predikant.

Streng oordeelde hij over de slechte zeden van de Hollanders, maar gaf ook ergernis door zijn weelderige huishouding en particuliere koopmanspraktijken, waartoe zijn vrouw aanleiding schijnt gegeven te hebben. Toen hij in 1631 ontslag vroeg werd hem dit geweigerd, omdat de Kerk hem niet kon missen.DR W. F. DANKBAAR

Lit.: Biogr. Woordenb. v. Prot. God gel. in Ned., II, blz. 374378, alwaar overige lit.; G.

W. Th. van Boetzelaer van Asperen en Dubbeldam, De Prot. Kerk in Ned. Indië (1947).

< >