Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ROCHUSSEN, jan jacob

betekenis & definitie

Nederlands staatsman (Etten 23 Oct. 1797 - ’s-Gravenhage 21 Jan. 1871), trad 1814 in dienst der Belastingen, was 1826-1840 Secretaris van de Kamer van Koophandel te Amsterdam, in 1837 commissaris voor de onderhandelingen te Berlijn, had daarna een werkzaam aandeel in het tot stand komen van de handelsverdragen met Pruisen in 1839 en Frankrijk in 1840, was 30 Juni 1840 - 14 Juni 1843 minister van Financiën. In deze functie hief hij het Amortisatie-Syndicaat op.

De verwerping van zijn ontwerp-conversie Staatsschuld was oorzaak van zijn aftreden. Rochussen werd nu benoemd tot gezant te Brussel.30 Sept. 1845 aanvaardde hij het ambt van Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië. Tijdens zijn bestuur moesten onlusten in Bantam worden bedwongen; verzet op de westkust van Borneo, in Palembang en op Bali moest worden gebroken. Een gedeelte van Bali werd ingelijfd. De vestiging van Brooke te Serawak gaf Rochussen aanleiding te breken met de politiek van onthouding in de Buitengewesten. In 1846 werd Makassar, als tegenhanger van Singapore, tot vrijhaven verklaard. Ten einde onafhankelijk te zijn van de invoer van Engelse steenkolen, maakte men een aanvang met de kolendelving in Z.O.-Borneo. Het uitbreken van een hongersnood in Demak en Grobogan was gerede aanleiding het Cultuurstelsel te verzachten. Het faillissement van de Javasche Bank werd voorkomen door de invoering van het recepissenstelsel. Uitbreiding van het onderwijs kwam tot stand. De gebeurtenissen van 1848 in Europa vonden haar terugslag in Indië (zie Hoëvell, van).

Na zijn aftreden op 12 Mei 1851 keerde Rochussen naar Nederland terug, waar hij van 1852-1857 lid was van de 2de Kamer en Commissaris des Konings bij de Ned. Handel Mij. In 1858 benoemd tot minister van Koloniën, trad hij reeds in 1861 af, wegens moeilijkheden betreffende de vaststelling van de Indische Begroting en zijn vasthouden aan het Cultuurstelsel. Van 1864-1869 nam hij andermaal zitting in de 2de Kamer. Rochussen publiceerde enkele geschriften.

< >