Nederlands bibliothecaris, bibliograaf en historicus (Leiden 18 Jan. 1834 - Utrecht 22 Jan. 1889), broeder van de voorgaande, werd voor het antiquariaat opgeleid bij Frederik Muller (I) en Isaäc Anne Nijhoff, was custos van de Stadsbibliotheek te Amsterdam 1853-’58, werkte tevens voor eerstgenoemde antiquaar tot 1861, was deelgenoot van de firma Bohn te Haarlem 1861-’66, conservator der gedrukte boeken aan de Leidse Universiteitsbibliotheek I866-’79 en bibliothecaris der Utrechtse Universiteitsbibliotheek i87g-’8g. In 1886 werd hij doctor h.c. der Utrechtse Universiteit.
Voor Frederik Muller vervaardigde hij een prijscatalogus van de bij deze firma berustende pamflettenverzameling (z pamfletten), waardoor hij deze belangrijke geschiedbron openstelde voor historici. Zijn wetenschappelijke wijze van beschrijving werd door lateren, zoals W. P. C. Knuttel, gevolgd. Door zijn werkzaamheid aan drie grote Nederlandse bibliotheken heeft hij de eenheid in de organisatie van het bibliotheekwezen in Nederland bevorderd; in het bijzonder heeft hij een nieuw systeem van catalogisering vastgesteld (z catalogus). Deze „regels van Tiele” (o.a. gepubl. in: Gids voor de Bibl. der Univ. v. Amsterdam, 1922) worden thans nog in verschillende bibliotheken toegepast; ten dele steunen er op de nieuwe Regels voor de titelbeschrijving vastgesteld door de Rijkscommissie van advies in zake het bibliotheekwezen (Leiden 1924, herz. 1932, 1953). Bekend is ook van zijn hand een Nederlandse bibliografie van land- en volkenkunde, veelal kortweg geciteerd als „Tiele”. Ten slotte publiceerde hij werken op het gebied van de geschiedenis van de Indische archipel. Naar hem is genoemd de in 1953 te Amsterdam opgerichte stichting „Dr P. A. Tiele”, ten doel hebbend het bevorderen van de wetenschap van het boek en de drukkunst o.a. door het scheppen van een bijzondere leerstoel in deze wetenschap aldaar.Bibl.: Cat. v. d. bibl. der stad A’dam, 4 dln (Amsterdam I856-558); Bibl. v. Ned. pamfletten, I. Verz. v. F. Muller, 3 dln (Amsterdam I856-’6I); Mémoire bibliographique sur les journaux des navigateurs néerlandais (Amsterdam 1867) ; Ned. bibliographie v. land - en volkenkunde (Amsterdam 1884) ; Gat. codicum mssorum bibliothecae universitatis Rheno-Trajectinae (Hagae Com. 1887, 2de dl d. A. Hulshof, 1909); (met J. E. Heeres) Bouwstoffen voor de gesch. der Nederlanders in de Maleische archipel, 3 dln (’s-Gravenhage 1886-’95, 2de reeks van: Opkomst v. h. Ned. gezag in O.-Indië, uitg. d. J. K. J. de Jonge).
Lit.: M. Nijhoff, T., in: Levensberichten Mij Ned. Letterk. (1888/’89).
