Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

OORLOGSCHIRURGIE

betekenis & definitie

is dat gedeelte van de heelkunde dat zich bezighoudt met de behandeling van door oorlogsgeweld getroffen militairen en burgers.

De wondinfectie wordt bestreden door actieve immunisering tegen tetanus en door de soldaten behalve snelverband ook penicilline en sulfatabletten bij zich te laten dragen.

De verwondingen waarmede de oorlogschirurgie zich moet bezighouden kunnen worden verdeeld in schotverwondingen, bomscherfverwondingen, veroorzaakt door handgranaten, artillerievuur en luchtbombardementen, brandwonden, veroorzaakt door brandbommen en vlammenwerpers, en ten slotte de verwondingen veroorzaakt door atoombommen, nl. brandwonden en gevolgen van radioactieve bestraling. De strijdgassen die in Wereldoorlog I een belangrijke rol speelden, werden in Wereldoorlog II niet meer gebruikt, waarschijnlijk omdat de afweer hiertegen doeltreffend georganiseerd was.

In de wijze van behandeling is in de loop der jaren een belangrijke verandering gekomen. Extremiteitverwondingen leidden vroeger tot amputatie, terwijl thans een behoudende chirurgische behandeling mogelijk is. Borst- en buikschoten, die vroeger expectatief behandeld werden, worden thans chirurgisch behandeld, met snellere en betere resultaten. Het bestrijden van de wondskoek door middel van transfusies van bloed of/en plasma is vaak nodig vóór de chirurgische behandeling kan plaatsvinden. De behandeling van brandwonden met wegnemen van het verbrande gedeelte en vervanging door huidtransplantaties werd in Wereldoorlog II uitgewerkt. Atoombommen werden in Wereldoorlog II slechts tweemaal gebruikt in Japan.

De grote verwoestingen en het gevaar van de radioactieve stralen voor de hulpploegen maken de hulpverlening bij deze aanvallen zeer moeilijk, zodat een goed opgebouwde organisatie gecombineerd met goede voorlichting van de burgerbevolking omtrent te nemen maatregelen noodzakelijk is. Wij kunnen slechts hopen dat de wereldbevolking voor het gebruik op grote schaal van deze wapenen gespaard mag blijven.

Verminkingen van extremiteiten worden nabehandeld met een prothese (z amputaties). De verminkingen van het gelaat (verlies van neus, kaak, enz.) kunnen door de plastische chirurg, in samenwerking met de tandarts voor wat het gebit betreft, hersteld worden met transplantaties van huid en bot van de patiënt zelf, waardoor weer een menselijk gelaat kan worden gevormd.

< >