priester van Apollo of van Poseidon te Troje, waarschuwde de Trojanen voor het houten paard, door de Griekse belegeraars achtergelaten, slingerde er zelfs zijn lans tegen. Uit wraak hierover stuurde de godin Athena twee slangen, die Laokoön en zijn beide zoons doodden.
Volgens anderen zou hij Apollo eens beledigd hebben en werd hij daarom door de slangen gedood. Deze sagen, na de tijd van Homeros ontstaan, leverden stof voor vele dichtwerken. Sophokles nam haar tot onderwerp voor een treurspel; Vergilius beschreef ze in de Aeneis. In 1506 werd te Rome een beeldhouwwerk opgedolven, dat de dood van Laokoön en zijn zoons voorstelt. Het werd door paus Julius II in het Vaticaan geplaatst. Deze groep is in haar geheel bewaard gebleven met uitzondering van de rechterarm van Laokoön en die van zijn jongste zoon (rechts) en de rechterhand van de oudste zoon. Michelangelo bewonderde deze groep zozeer, dat hij zich niet aan een restauratie wilde wagen. In de 18de eeuw zijn deze ontbrekende delen in verkeerde houding door Cornacchini bijgewerkt. Het is een werk van de Rhodische beeldhouwers Hagesander, Polydoros en Athenodoros, vervaardigd ca 25 v. Chr. Onder de indruk van deze groep schreef Lessing zijn Laokoon, oder über die Grenzen der Malerei und Poesie. In nieuwere tijd is het vroeger overdreven oordeel omtrent de volmaaktheid dezer groep wel wat getemperd. Vermoedelijk kende Vergilius het beeldhouwwerk reeds.Lit.: R. Kekule, Zur Deutung u. Zeitbestimmung des L. (1883; P. Gassel, L. in Mythe en Kunst (1890); J. Ziehen, Kunstgeschichtliches Anschauungsmaterial zu Lessings L. (5de dr. 1922); L. Séchan, Etudes sur la tragique grecque dans ses rapports avec la céramique (1926); H. Keiler, Goethe u. das L. problem (1935).
