is in de Christelijke kunst een der voornaamste symbolen van Christus, vooreerst omdat de profeten reeds van Hem als het Lam gesproken hadden (Jes. 53, 7; Jer. 11, 19), maar vooral omdat Johannes de Doper Hem zo aanduidde (Joh. 1 : 29; 36). Tevens werd Johannes’ uitspraak door de Kerk in haar liturgie gebruikt (z Agnus Dei).
Van de 4de eeuw af komt het algemeen in de kunst voor. Het staat op een berg, waaruit de vier paradijsstromen, symbolen der evangeliën, vloeien (Openb. 14 : 1 ; 22 : 1). Gewoonlijk is het met het Christus-monogram, het kruis of de nimbus onderscheiden. Wij ontmoeten het Lam echter al in de 2de eeuw op het graf van een Christin Faustinianum (catacomben van S. Callisto). Het Lam op een kruis geplaatst symboliseert in de eerste eeuwen de gekruiste Christus. Ook in de Middeleeuwen komt het nog voor op de achterzijde van crucifixen. Veelvuldig vinden wij het afgebeeld liggend op het met zeven zegels gesloten boek, terwijl de kruisstandaard en de kelk, die het bloed opvangt, zelden ontbreken. Het komt reeds voor op de triomfboog van S. S. Cosma e Damiano en het weet zich in deze vorm door heel de ontwikkeling der Christelijke kunst te handhaven. Onder invloed der liturgie wordt het later bijna uitsluitend een eucharistisch symbool en als zodanig komt het zeer frequent voor op hostievormen, tabernakeldeuren, enz. De meest beroemde en monumentale verheerlijking van het Lam Gods in de latere eeuwen is de polyptiek van de gebroeders Van Eyck in de Gentse St Bavo.PROF. DR J. J. M. TIMMERS
Lit.: L. Charbonneau-Lassay, Le Bestiaire du Christ (1940).
