(1, aardrijkskunde) is in het algemeen elke verheffing van de bodem, die zich door haar hoogte aanmerkelijk van het omliggende terrein onderscheidt. Deze kan dus zowel geïsoleerd uit een vlakte oprijzen, als deel uitmaken van een gebergte, in het laatste geval moet de berg zich boven de gemiddelde kamhoogte verheffen.
Een bodemverheffing van geringe relatieve hoogte wordt een heuvel genoemd. Aan elke berg onderscheidt men de voet, de top en de helling, welke beide verbindt. De oppervlakte, welke een berg bedekt, noemt men de basis. De meeste bergen zijn erosieresten van vroeger samenhangende hoge gebieden (bijv. in de Alpen); daarnaast bestaan bergen, die opgebouwd zijn door vulkanische werking. De vorm der erosiebergen kan zeer verschillend zijn; deze is afhankelijk van de gesteenten, waaruit zij zijn opgebouwd en van de geologische krachten, die de berg gem'odeleerd hebben (ijs, water, wind). Toppen, welke van boven afgeknot en vlak zijn, noemt men tafelbergen.Overzicht der voornaamste bergen (hoogte in m)
Europa:
Mont Blanc 4810
Monte Rosa 4638
Bernina 4055
Grossglockner 3798
Mulhacen (Sierra Nevada) .... 3481
Pico d’Anetou (Pyreneeën) .... 3404
Etna 3274
Olympus 2985
Zugspitze 2963
Gran Sasso d’Italia, Monte Corno (Apennijnen) 2921
Glittertind (Noorwegen) 2481
Pamassos 2459
Idagebergte (Kreta) 2459
Pentedaktylon (Griekenland) . . . 2409
Snehetta (Dovrefjell, Noorwegen) . 2300
Kebnekaisse (Zweden) 2123
Hvannadalshnukur (Ijsland) . . . 2119
Athos 2033
Mont Dore (Auvergne.) 1886
Babia Gora (Beskiden) 1725
Pelion (Griekenland) 1618
Grosser Altvater (Sudeten) .... 1490
Puy-de-Dôme (Auvergne) .... 1465
Hekla (Ijsland) 1447
Ballon de Soultz (Vogezen) . . . 1422
Ben Nevis (Schotland) 1343
Haltia (Finland) 1324
Keilberg (Ertsgebergte) 1244
Vesuvius 1223
Brocken 1142
Snowdon (Wales) 1085
Hymettos (Ymittas) 1027
Monte Lauro (Sicilië) 985
Stromboli 926
Slättaratindur (Faeröer) 882
Kahler Astenberg (Rothaar) ... 841
Cheviot (Engeland) 816
Hohe Acht (Eifel) 746
Köröshegy (Bakonywoud) .... 713
Hohenstaufen 704
Botrange (Hohe Venn) 692
Königstuhl (Odenwald) 566
Gibraltar 425
Azië:
Mount Everest (Himalaja) .... 8880
Dapsang (Karakoroem) 8619
Kantsjindsjinga (Himalaja) .... 8580
Dupleixberg (Tibet) 8000
Tiratsjmir (Hindo-Koesj) .... 7750
Kungur (Pamir) 7665
Ullug-mus-tag (Kwen-Loen) . . . 7360
Gaurisankar (Himalaja) 7143
Demawend (Elburs) 5670
Elbroes (Kaukasus) 5629
Grote Ararat 5211
Kasbek (Kaukasus) 5044
Kljoetsjewkaja Sopka (Kamsjatka). 4920
Kinibaloe (Borneo) 4175
Nitakajama (Formosa) 4145
Alagös (Kaukasus) 4095
Korintji (Sumatra) 3805
Foedjiyama (Japan) 3778
Rindjani (Lombok) 3765
Semeroe (Java) 3676
Dahr el Chodib (Libanon) .... 3068
Lompo Battang (Celebes) .... 3042
Djebel Achdar (Arabië) 3020
Grote Hermon (Antilibanon) . . . 2759
Ermera (Timor) 2620
Pedrotalagalla (Ceylon) 2522
Tsjang pei-tsjan (Mandsjoerije) . . 2440
Adamspiek (Ceylon) 2245
Troodos (Cyprus) 1952
Karmel (Palestina) 552
Afrika:
Kilima-Ndsjaro (O.-Afrika) . . . 6010
Kenia (O.-Afrika) 5240
Roewenzori (Oeganda) 5130
Râs Dajan (Abessinië) 4620
Meroe (Oost-Afrika) 4558
Karissimbi 4500
Fako (Kameroengebergte) .... 4070
Cathkinpiek (Drakengel.ergte) . . 3660
Emi Koessi (Sahara) 3400
Piton de Neiges (Réunion) .... 3069
Pico Volcano (Kaapverd. eilanden) 2980
Brandberg (Z.W.-Afrika) .... 2610
Tafelberg (Z.-Afrika) 1082
Noord- en Middel-Amerika:
Mount MacKinley (Alaska) . . . 6241
Mount Logan (Canada) .... 5955
Piek van Orizaba (Mexico) . . . 5650
Popocatepetl (Mexico) 5440
Mount Whitney (Califomië) . . . 4420
Bianca Peak (Colorado) 4389
Peak Wilson (Colorado) 4352
Mount Evans (Colorado) .... 4350
Mount Columbia (Canada) . . . 4328
Tajamulco (Guatemala) 4210
Mount Cook (Canada) 4192
Mount Lyell (Californië) 3990
Fuego (Guatemala) 3830
Chiriqui (Panama) 3650
San Bernardino (Califomië) . . . 3240
Monte Tina (Haïti) 3140
Pico de Tarquino (Cuba) .... 2560
Victoria Peak (Vancouver) .... 2280
Mitchellberg (Alleghanies) .... 2044
Mont Pelé (Martinique) . . '. . . 1350
Zuid-Amerika:
Aconcagua (Argentinië) 7040
Tubungato (Argentinië) 7040
Illimani (Bolivia) 6860
Nevado de Huascan (Peru) .... 6763
Coropuna (Peru) 6615
Chimborasso (Ecuador) 6310
Nevado de Cuzco (Peru) 6153
Nevado de Cachi (Argentinië) . . 6000
Tolima (Columbia) 5620
Tinguirica (Chili) 5400
Maipo (Argentinië) 5336
Nevado de Cocui (Columbia) . . . 5080
Pic Concha (Venezuela) 4700
Itatiaya (Brazilië) 2987
Monte Darwin (Vuurland) . . . . 2130
Australië en Oceanië:
Carstensztop (Nieuw Guinee) . . . 5000
Wilhelminatop (Nieuw Guinee) . . 4750
Mauna Kea (Hawaii) 4214
Mauna Loa (Hawaiï) 4170
Victoriaberg (Nieuw Guinee) . . . 4000
Mount Cook (Nieuw Zeeland) . . 3768
Arfak (Nieuw Guinee) 2902
Lammasberg (Nieuw Salomon eil.) 2440
Mount Kosciusco (Australië) . . . 2206
Tongariro (Nieuw-Zeeland) . . . 1891
Humboldttop (Nieuw-Caledonië) . 1634
Mount Vua-ni-Vatu (Fidsji-eil.) . 1290
Ponape (Carolinen) 900
Poollanden:
Erebus (Victorialand) 4055
Petermanntop (Groenland) .... 3800
Mont Forel (Groenland) 3440
Terror (Victorialand) 3275
Berenberg (Jan Mayen) 2545
Mount Ross (Kerguelen) 1990
Newtontop (Spitsbergen) 1730
Mount Grant (Grantland) .... 1493
(2, in godsdienstige verering). Bergen worden in zeer vele religies voor heilig gehouden. Verschillende aanleidingen daartoe kunnen bestaan, zoals een bijzondere vorm, vulkanisch karakter enz. De diepste grond moeten wij vermoedelijk daarin zoeken, dat de bergen een wereld op zichzelf vormen, vaak onbetreden door ’s mensen voet, ver verwijderd van het gewone leven, hoog verheven boven de woningen der mensen; groots en vol majesteit. In de Oudheid verbindt men gaarne het ontstaan der wereld met een berg: volgens de Egyptenaren bijv. heeft op een berg, de zgn. oerheuvel, de schepping plaats gevonden. In het algemeen zijn bergen de plaatsen, waar Macht woont.
Wanneer de religie een geloof in góden insluit, denkt men zich hun verblijfplaats gaarne op een hoge berg. De Olympus is daarvan wel het bekendste voorbeeld, maar ook de Semietische Oudheid kent vele godenbergen. In Babylonië heetten zelfs de tempels, die de bergen als godenwoningen opvolgden, nog altijd godenbergen”.