Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

KRUIDJE-ROER-MIJ-NIET

betekenis & definitie

(Mimosa pudica L.), behorende tot de familie der Mimosaceeën, is oorspronkelijk afkomstig van de Antillen, maar nu over alle tropische gebieden verspreid. De plant ontleent haar naam aan haar grote prikkelbaarheid.

De samengestelde bladeren dragen aan de top van de bladsteel vier secundaire bladstelen, waarlangs vele kleine blaadjes in paren gerangschikt staan; een eindblaadje ontbreekt. Aan de basis van de primaire en de secundaire bladstelen en aan de voet van de kleine blaadjes bevinden zich bladgewrichten, zodat alle delen beweeglijk zijn. Wordt een normaal uitgespreid blad onder gunstige omstandigheden (grote vochtigheid van de lucht; temperatuur van 15-30 gr. C.) door aanraking geprikkeld, dan vouwen de kleine blaadjes zich naar boven om en leggen zich met de bovenkanten twee aan twee tegen elkaar, de secundaire bladstelen bewegen zich naar elkaar toe en de primaire bladsteel valt naar onder (seismonastische beweging) . Na verwonding treden dezelfde bewegingsverschijnselen op (traumatonastische beweging); ook na plotselinge temperatuursverandering, verandering in belichting of na electrische prikkeling (z beweging).

Behalve de seismonastische bewegingen voeren de bladeren nog andere bewegingen uit: overdag staan zij normaal uitgespreid, ’s nachts hangen zij naar beneden (zgn. dag- en nachtstand der bladeren). De nachtstand lijkt zeer veel op de stand, die de geprikkelde bladeren innemen. Hij verschilt hiervan, omdat de gewrichten na mechanische prikkeling nog een turgorverandering geven.

Seismonastische bewegingen treft men ook bij andere Mimosa-soorten aan.

< >