Frans mediaevist (Perpignan 1 Sept. 1873), promoveerde in 1902 te Parijs in de Letteren, na studie aan de École des Chartes en aan de École des Hautes Études en een verblijf aan de École française de Rome. Achtereenvolgens was hij lector aan de universiteit van Montpellier (1903), hoogleraar in de geschiedenis en kunstgeschiedenis van Bourgondië te Dijon (1905) en hoogleraar in de geschiedenis van de middeleeuwen en van Zuid-Frankrijk te Toulouse (1910).
In 1934 werd hij gekozen tot lid van de Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. Zijn voornaamste studieterreinen zijn de Karolingische tijd en de late middeleeuwen; voor de diplomatieke geschiedenis van beide perioden heeft hij belangrijk werk geleverd. De historie van het Franse Zuiden (vooral van zijn geboortestreek Roussillon) en van Catalonië, en daarnaast die van Bourgondië, genieten zijn bijzondere belangstelling. Het meest bekend is hij wel door zijn voortreffelijke inleiding in de feodale samenleving (1923), door zijn handboeken voor universitair gebruik en door de vele, min of meer populaire, samenvattende boeken, die sinds 1938 in steeds sneller opeenvolging van zijn hand verschijnen.DR A. G. JONGKEES
Bibl.: La diplomatie carolingienne du traité de Verdun à la mort de Charles le Chauve (1901) ; De Bernardo Sancti Guillelmi filio (1902); Louis XI, Jean II et la révolution catalane, 1461-1473 (1902); Bibliographie roussillonnaise (met P. Vidal, 1906); La Bourgogne (met H. Drouot, 1912); Cartulaire de l’Université de Montpellier (1912); François Rude (1920); Hist. de Roussillon (met P. Vidal, 1923); La société féodale (1923. 5de dr. 1942); Ph. de Commynes, Mémoires (uitgave, met G.
Durville, 3 dln, 1924-1925); Hist. de Bourgogne (met H. Drouot, 1928); Louis XI et l’Angleterre (met G. Périnelle, 1930); Le monde féodal (Collection „Clio” IV, 1934, 4de dr. 1946); L’élaboration du monde moderne (id. V, 1934; 2de dr. 1942); Atlas historique: le Moyen âge (id.
X2, 1936); Textes et docum. d’hist.: le Moyen âge (id. XI2, 1937); L’Europe occidentale de la fin du XlVe siècle aux guerres d’Italie (met E. Déprez: Hist. du Moyen âge van G. Glotz VII, 2 dln, 1937-1939) ; Le grand règne de Louis XI (938); L’effondrement d’un empire et la naissance d’une Europe (1941); La formation de la France au Moyen âge (1942); Les rois de France (1943); Les dernières étapes du Moyen âge français (1944); Chute et relèvement de la Franc sous Charles VI et Charles VII (1945); Charlemagne (1945); Charles V (1945); La formation de l’unité espagnole (1946); Jeanne d’Arc (1946); Études médiévales (verzamelde opstellen, 1946) ; La question des Pyrénées et la Marche d’Espagne au Moyen âge (1947); Autour de Louis XI (1947); L’Europe et le péril allemand, 843-1945 (1947); Trilogie de l’hist. de France, I: Le Moyen âge (1948); Hist. de l’Espagne (1948); Le réveil capétien (1948); Les grands ducs de Bourgogne (1948).
Volledige bibl. tôt 1946 in voornoemde Études médiévales.
