of Girolamo Aleandro, een geleerde en staatsman, aartsbisschop van Brindisi en kardinaal (Motta bij Venetië 13 Febr. 1480 - Rome 31 Jan. 1542). Eerst legde hij zich toe op de geneeskunde en vervolgens te Padua op de godgeleerdheid en de letteren.
Paus Alexander VI riep hem in 1501 naar Rome. Te Venetië deelde hij de kamer met Erasmus, die weldra tot zijn vrienden behoorde. In 1508 werd Aleander benoemd tot hoogleraar aan de universiteit te Parijs, en zijn voorlezingen over de Griekse taal en letterkunde vonden zo grote bijval, dat hij tot rector werd gekozen. Na kanselier te zijn geweest bij den vorst-bisschop van Luik, Eberhard van der Mark, werd hij in 1519 pauselijk bibliothecaris en wijdde zich geheel en al aan de beoefening der letteren, totdat Luther als hervormer optrad. Aleander speelde een belangrijke rol in de tijd van de hervorming. Hij overhandigde aan keizer Karel V te Antwerpen de tegen Luther uitgevaardigde banbulle „Exsurge Domine”. De bulle ondervond echter in de streken van Leuven grote tegenstand, waarvan Erasmus de ziel bleek te zijn. Deze houding maakte een einde aan de vriendschap. Aleander was tevens de opsteller van het Edict van Worms.Na de rijksdag van Worms wijdde Aleander zich geheel aan de onderdrukking der Hervorming in de Nederlanden. Paus Clemens VII benoemde hem in 1524 tot aartsbisschop van Brindisi en nuntius in Frankrijk. Zeven jaren later verscheen Aleander wederom in Duitsland, als pauselijk legaat belast met de taak, om de vereniging der Rooms-Katholieken en Protestanten te verhinderen. De Religievrede van Neurenberg (1532) belemmerde hem in de uitvoering van zijn plannen. In 1538 tot kardinaal benoemd, begaf hij zich ten derden male als legaat naar Duitsland en zocht er vooral een samengaan tussen Protestanten en Katholieken tegen te werken. Zijn Lexicon Latino-Graecum (Parijs 1512) is het beste van zijn tijd. Ook bezorgde hij uitgaven van Griekse schrijvers, terwijl zijn talrijke brieven, berustend in de Vaticaanse bibliotheek en die nog maar gedeeltelijk werden gedrukt, belangrijk zijn voor de geschiedenis der Hervorming.
Lit.: J. Paquier, Jéróme Aléandre (Paris 1900). Th. Brieger, Aleander und Luther, 1521 (Gotha, 1884).
