Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Gillis van CONINXLOO

betekenis & definitie

Nederlands landschapschilder (Antwerpen 24 Jan. 1544-begr. Amsterdam 4 Jan. 1607), werkte eerst te Antwerpen doch verliet deze stad in 1585.

Hij verbleef eerst in Zeeland en van 1587 af te Frankenthal in de Beierse Paltz, waar hij deel uitmaakte van een groep uitgeweken Vlaamse schilders (de Frankenthaalse schildersschool) en vestigde zich in 1595 te Amsterdam. Hij schilderde aanvankelijk landschappen in drie achter elkaar liggende plans: een bruine voorgrond, een groene middenpartij en een blauwe achtergrond. Op de voorgrond sluit hij zijn composities op coulisse-achtige wijze, links en rechts af met zware bomen of iets dergelijks. Geleidelijk aan wordt zijn werk echter minder schematisch, het wint aan natuurlijkheid vooral in de details als bomen e.d.

Het wordt eenvoudiger, terwijl hij het geheel meer in één toon schildert. Bekende werken van zijn hand zijn o.a. Het Oordeel van Midas te Dresden en het bosrijk landschap te Straatsburg. Coninxloo had grote invloed op zijn tijdgenoten en kweekte verschillende navolgers. Tot hen behoorden R.

Savery en D. Vinckeboons. Het door hem gegeven schema bleef nog lang naleven. Hij is de schepper van het moderne landschap.

Toen Coninxloo gestorven was werd er een veiling gehouden van zijn nalatenschap, die als een grote gebeurtenis op kunstgebied gold en waar de meeste toen levende schilders in Amsterdam bij aanwezig waren. Tot zijn leerlingen behoorde Hercules Seghers.PROF. DR LEO VAN PUYVELDE

Lit.: E. Plietzsch, Die Frankenthaler Maler (Leipzig 1910).

< >