Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Ferdinand toussaint françois CHÂTEL

betekenis & definitie

Frans godsdienstschismaticus (Gannat, Allier, 9 Jan. 1795 - Parijs 13 Febr. 1857), werd in 1818 vicaris te Moulins, daarna pastoor te Monetay aan de Loire en vervolgens van 1823-1830 aalmoezenier bij verschillende regimenten. Bij het uitbarsten der omwenteling van 1830 werd hij uit zijn ambt ontzet en stichtte de vrije Franse Katholieke Kerk met Parijs als middelpunt, een antitrinitarische geloofsleer, een rationalistische kenleer en een natuurlijke zedeleer.

Hij eiste onafhankelijkheid van Rome, de Franse taal voor de kerkdienst, afschaffing van de oorbiecht en van het vasten, het huwelijk voor de priesters en een kosteloos verrichten van alle kerkelijke plechtigheden. Toen de sekte in 1838 haar hoogtepunt bereikte en hij zich de waardigheid van Primaat van Gallië aanmatigde, en toen het bleek, dat de nieuwe leer volstrekt niets Christelijks bevatte en de geloofsbelijdenis van haar grondlegger gelegen was in de woorden: „La loi naturelle, toute la loi naturelle, rien que la loi naturelle”, veranderde de openbare mening. De politie sloot de deuren van de nieuwe tempel (1842) en Châtel vluchtte naar België, maar keerde in 1848 naar Parijs terug, trad als verdediger op van de emancipatie der vrouw en stierf er in de grootste armoede. Zijn geschriften, van theologische grond ontbloot, getuigen van ijdelheid.Bibl.: Le code de l’humanité ou l’humanité ramenée à la connaissance du vrai Dieu et au véritable socialisme (1838); Profession de foi de l’église catholique française (1831) ; Catéchisme à l’usage de l’église catholique française (1833).

Lit.: E. Man genot, Châtel (art. in Dict. de Théol. Calhol., t. II, c. 2339-’5o).

< >