Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DONDERDAG

betekenis & definitie

is de vertaling van de Latijnse naam dies Jovis (Frans: Jeudi), waarbij de Germaanse dondergod Donar de plaats heeft ingenomen van Jupiter. In Beieren en Oostenrijk is de kerk er in geslaagd, deze heidense naam te vervangen door Pfingstag (uit Grieks πἐμπιη ἡμἐϱα, d.i. vijfde dag).

Via het Gothisch is deze naam naar het zuidelijke deel van het Duitse taalgebied overgebracht. Tot in de 17de eeuw gold de Donderdag nog als een feestdag. Na de Hervorming werd hij op verschillende plaatsen ongeluksdag, maar elders geldt hij nog als gelukaanbrengend: kinderen op deze dag geboren heten geluk te krijgen, als huwelijksdag is hij geliefd, in de landbouw speelt hij een belangrijke rol, en ten slotte heeft hij betekenis voor het verrichten van magische handelingen en in het recht. Witte Donderdag noemt men de Donderdag vóór Pasen, waarop in de R.K. Kerk het kruis op het altaar met een witte doek bedekt wordt en de priester in een wit gewaad de plechtigheden leidt.Lit.: G. Jungbauer, Donnerstag (in: Bächtold-Stäubli, Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens, II (Berlin u. Leipzig 1929-1930), kol. 331-345.

< >