Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

DE VRIJE BLADEN

betekenis & definitie

Nederlands letterkundig tijdschrift, dat na. Het Getij (1916-1924) van invloed is geweest op de ontwikkeling van het modernisme in de Nederlandse letterkunde na Wereldoorlog I.

Het werd opgericht in 1924 onder redactie van Herman v. d. Bergh, J. W. F. Werumeus Buning en Constant van Wessem. De centrale figuur van het tijdschrift werd H.

Marsman, die met Roel Houwink in 1925 toetrad (de oude redactie bleef als redactieraad). Zijn manifesten w.o. De sprong in het duister en Traditie en vernieuwing maakten op de jongeren grote indruk. Hij werd hiermede met één slag hun leider die hen aanvuurde en wiens élan een sterke stimulans is geweest, ook al was hij niet in de eigenlijke zin van het woord een tijdschriftleider en al was zijn energie tot direct leiding geven na een jaar uitgeput. Toch heeft hij via dit tijdschrift de invloed zowel van zijn poëzie, die aanvankelijk het Duitse expressionnisme hier introduceerde, als van zijn critiek en zijn vitalisme versterkt en is men hem als de stuwkracht uit die jaren en de man van De Vrije Bladen blijven zien. Niettemin keerde hij pas in 1929 in de redactie terug, die hij met Binnendijk en Van Wessem tot 1931 voerde. Forum werd in 1932 opgericht en De Vrije Bladen, niet langer strijdschrift, verschenen nog tot 1940 in cahiervorm.Tot de oorspronkelijke kring van De Vrije Bladen, die, minder modernistisch dan Het Getij, door een romantisch vitalisme werd gekenmerkt, behoorden o.m. Houwink, Binnendijk, Den Doolaard, Gampert, Donker, en nog uit Het Getij afkomstig: Van Wessem, Kelk, Slauerhoff en Hendrik Vestdijk. Het tijdschrift stond ook in relatie en discussie met Herman v. d. Bergh’s bundel De Spiegel (1925) en zijn essays Nieuwe tucht (1928) verschenen als dubbelnummer De Vrije Bladen. Het tijdschrift stond ook in relatie en discussie met het in 1925 opgerichte Katholieke maandblad De Gemeenschap.



Lit.: C. v. Wessem, Marsman als tijdschriftleider, in: Gr. Nederland, Juli, 1938; Idem, Mijn broeders in Apollo (1941); Herdenkingsnummer H. Marsman v. Criterium, Sept. 1940.