is het kanaal, dat van Groningen over Appingedam naar Delfzijl loopt. Het bestaat uit een in 1434 voor de afwatering gegraven vaart van Groningen naar Oosterdijkshorn en het voormalige riviertje de Delf.
In 1598 werd het tot een scheepvaartkanaal vergraven, dat echter weinig te betekenen had. Na langdurige geschillen tussen de stad en de Ommelanden werd het in 1653 gedeeltelijk uitgediept, terwijl nieuwe verbeteringen in 1704 en nogmaals in 1791 en 1792 tot stand kwamen. In 1819 werd het Damsterdiep van het W. van Appingedam (of den Dam), waarnaar het kanaal genoemd is, door het graven van een nieuw kanaal ten Z. langs deze stad gelegd. Door de aanleg van het Van Starkenborgh-kanaal is het meest westelijk gedeelte afgedamd.
Het kanaal heeft een lengte van bijna 30 km en bestaat uit één enkel pand. De kleinste diepte bedraagt 1,70 m, de geringste breedte 10 m. Voor de scheepvaart welke meest langs het nieuwe Eemskanaal gaat, betekent het Damsterdiep weinig meer. Het is echter van belang als boezem van Fivelingo; het loost zijn water bij Delfzijl op de Eems.Lit.: A. A. Beekman, De Wateren van Nederland (1948).
