of Keeling-eilanden, is de naam van een groep van een twintigtal kleine koraaleilanden in de Indische Oceaan, op bijna 1000 km ten Z.W.van Sumatra, tussen 12° en 13° Z. Br. en op 96° 53' O.L. v.
Gr. gelegen. Het grootste eiland meet ca 8050 bij 400 m. De groep werd in 1609 door kapitein Keeling ontdekt, maar de eilanden bleven tot 1823 onbewoond; toen vestigde zich een Engelsman, Alexander Hare, met enige Maleise huisgezinnen op het Rijst-eiland. In 1825 vond kapitein Ross op een der andere eilanden, Poeloe Tikoes, een haven, door hem Port Albion genoemd.
De totale oppervlakte is 5 km2. De bevolking die in 1947 ca 2000 zielen groot was, omvatte in 1941, 1142 personen o.w. 23 Europeanen, 29 Chinezen, 1087 Maleiers en 3 Indiërs. De eilanden leveren kokosnoten, pompoenen, meloenen, maïs en vis; de voornaamste uitvoerproducten zijn: kokosnoten, copra en kokosolie.In 1902 werd een kabelstation van de Eastern Extension Australasia and China Telegraph Co gevestigd op Direction Island in het N.O. deel van de groep (kabels naar Java, Australië en Zuid-Afrika). Op 9 Nov. 1914 werd bij deze eilandengroep de Duitse kruiser „Emden” door de Australische kruiser „Sydney” tot zinken gebracht. In 1945 werd er een geallieerde luchtbasis aangelegd ten einde doelen op het door de Japanners bezette Java te bestoken; de capitulatie van Japan was oorzaak dat deze basis nooit als zodanig heeft dienst gedaan. Wel zijn de hier gestationneerde vliegtuigen ingezet voor het afwerpen van voedselpakketten boven de interneringskampen op Java.
Niettegenstaande de Engelse nederzettingen, werden de eilanden als een Nederlandse bezitting beschouwd, totdat ze in Apr. 1857 door kapitein Granvelle Freemantle voor Engeland in bezit werden genomen. Op 13 Oct. 1878 werden zij geplaatst onder het bestuur van de gouverneur van Ceylon om vervolgens op 1 Febr. 1886 onder het beheer van de gouverneur van de Straits Settlements te komen. In 1903 werden zij gevoegd bij de Straits Settlements en opgenomen in de Settlements of Singapore. Nog steeds worden de Cocoseilanden bestuurd door de nakomelingen van kapitein Ross.
H. A. BOMER.
Lit.: Sir C. P. Lucas, A histor. geography of the Brit. Colonies, dl I (2nd ed. 1906), blz. 208-211; C.
M. Salwey, Where the „Emden” was sunk, Asiat. Rev. dl 6 (1915), blz. 134-142.
