Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CALLIMACHUS

betekenis & definitie

(1), Grieks beeldhouwer, werkzaam te Athene tegen het einde der vijfde eeuw v. Chr.

Als zijn werken, waarvan niets bewaard bleef, worden genoemd: Dansende Spartaanse meisjes, een beeld van Hera in haar tempel te Plataeae, een gouden lamp die dag en nacht brandde in het Erechtheion te Athene. Hij was nooit met zijn werk tevreden en trachtte er voortdurend aan te verbeteren; om die reden werd hij Katatexitechnos bijgenaamd. Zijn verfijnde techniek van marmerbewerking wordt geroemd.(2), Grieks Kallimachos, (-U-), hoofd der Hellenistische of Alexandrijnse dichterschool (Cyrene ca 310 - ca 240 v. Chr.), studeerde te Athene en vestigde zich als grammaticus te Alexandrië, waar hij aan het hof verkeerde van Ptolemaeus Philadelphus en eveneens de gunst genoot van diens opvolger Ptolemaeus Euergetes. Zeer waarschijnlijk is hij geen bibliothecaris der Alexandrijnse bibliotheek geweest. Zijn hoofdwerk als geleerde waren de Pinakes (lijsten) van de geschriften van hen, die in ieder vak beroemd geworden waren; hierin gaf hij op titels der werken, begin, aantal regels, chronologie en oordeel over de echtheid.

Door dit werk, waarvan in steeds voortschrijdende excerpten in de Byzantijnse literatuur (Suidas) de neerslag te vinden is, is hij een der grondleggers der wetenschappelijke bibliografie geworden, evenals hij door andere werken, die eveneens verloren zijn, gerekend mag worden tot de grondleggers der mythografie en der paradoxografie. Hoogste roem verwierf hij door zijn episch-lyrische gedichten. Een hoofdwerk vormden zijn Aitia (Oorzaken, nl. van mythen en cultische gebruiken); verder erotische elegieën, een epyllion Hekale, hymnen, epigrammen, enz. Catullus’ 66ste gedicht, Coma Berenices, is een navolging van een zijner elegieën.

Slechts 6 hymnen en 63 epigrammen zijn volledig bewaard; van de andere werken slechts fragmenten, doch in de laatste decenniën zijn uit papyri verscheidene omvangrijke stukken bekend geworden, alsmede fragmenten van antieke commentaren. Callimachus is voor ons de beste vertegenwoordiger der zgn. Alexandrijnse poëzie, vol speelsheid, geleerdheid en ironie; kracht en verhevenheid worden noch bereikt noch nagestreefd; maar telkens vallen weder op de zuiverheid van gevoel, de originaliteit van geest en de verfijning van de vorm. De tijd van het grote, in Homerische trant gedichte epos achtte hij geëindigd (z Apollonius Rhodius).

Bibl.: De grote uitgave van O. Schneider (2 dln, 1870-73) kan men het best aanvullen met R. Pfeiffer, Callim. fragmenta nuper reperta (1923), al is ook sindsdien weer een en ander gevonden. Tekst en Eng. vert. in Loeb Glass.

Library door A. W. Mair.

Lit.: E. Cahen, Callim. et son oeuvre poétique (1929).

< >