stuwdam in de Colorado, op de grens van de staten Arizona en Nevada (V.S.). Door de ongewoon lage waterstanden was het nut van de Colorado als waterbron in haar natuurlijke vorm zeer problematisch.
De door deze ongeregelde, soms zeer lage, soms verwoestend hoge waterstanden veroorzaakte misoogsten en overstromingen brachten het Congres er toe de Amerikaanse Regering bij de wet van Dec. 1928 te machtigen, de nauwe passage der rivier door de Black Canyon, op de grens van Arizona en Nevada, door de Boulder Dam af te sluiten.In 1931 begon een combinatie van zes maatschappijen aan de uitvoering van het project, waarbij men ten behoeve van arbeiders en ingenieurs een geheel nieuwe stad optrok, Boulder City, met (1932) een bevolking van 5000 zielen. In 1931 en 1932 bepaalde het werk zich tot de aanleg van vier, bijna 5 km lange tunnels met een doorsnede van 16,5 m, twee in elke oeverwand, om de rivier om de bouwplaats heen te leiden. De droge rivierbedding, 750 m lang, was thans vrij voor de bouw van de dam zelf. Deze dam, de grootste ter wereld, heeft een hoogte van 220 m; de lengte van de bovenrand bedraagt 354 m, de dikte daar is 13,5, aan de voet echter bijna 200 m. De bouw van de dam leverde tal van technische moeilijkheden op, o.a. volumeveranderingen der betonmassa door temperatuurschommelingen en warmte-ontwikkeling in het beton zelf als het cement hard wordt, moeilijkheden welke men echter alle wist te overwinnen.
Behalve de dam werden nog een tweetal uitlaten in de canyonwand gebouwd, die in geval van nood het overtollige water uit het achter de stuwdam aangelegde reservoir kunnen opnemen. Heeft het water in dit reservoir de voet van daartoe gebouwde inlaattorens bereikt, dan stroomt het naar het krachtstation, waar het de turbines in beweging brengt om vervolgens weer beneden de bedding van de rivier te bereiken. De totaal geïnstalleerde capaciteit van dit aan de voet van de dam gebouwde krachtstation bedraagt ongeveer 1.835.000 pk (Niagara Vallen 452.550 pk), terwijl de continuproductie vermoedelijk zich om 663.000 pk beweegt. Door de Boulder Dam is irrigatiewater verzekerd aan droog land, energie aan een gebied, arm aan kolen, water voor huishoudelijk en industrieel gebruik aan de steden van Zuid-Californië (waar het door een lang aquaduct heen gaat uit het Boulder Stuwmeer), de scheepvaartmogelijkheid boven de dam geschapen en de Imperial Valley tegen overstroming beveiligd.
PROF. DR A. N. J. DEN HOLLANDER
Lit.: P. L. Kleinsorge, The Boulder Canyon Project: historical and economie aspects (Stanford Un. Pr. 1941); A. N. J. den Hollander, Amerika bouwt aan ’s werelds grootste stuwdam (Natuur en Techniek, Sept. 1934); J.
L. Nelson, The Colorado: Desert River (N.Y. 1939).
