Romeins geslacht, afkomstig uit Siena, waar zijn leden, van de 13de eeuw af, belangrijke ambten bekleedden, vooral als juristen en ambassadeurs. In het begin der 16de eeuw kwamen de Borgheses naar Rome, waar zij spoedig een eerste plaats onder de invloedrijke en gegoede families innamen.
De eerste stap in die richting werd door de beroemde jurist Marcantonio (1504-1574) gedaan, die in het midden der 16de eeuw uit Siena naar Rome verhuisde, waar hij consistoriaal advocaat werd en zich, door huwelijk, met de aloude Romeinse familie der Astalli verbond. De oudste zijner kinderen was Camillo Borghese (paus Paulus V, 1605-1621), die de grondlegger van de roem der Borgheses is, niet alleen wegens zijn eigen rang, maar ook door het nepotisme, dat hem aanzette zijn bloedverwanten met rijkdommen en waardigheden te overstelpen. Hij benoemde zijn broeder Francesco tot generaal in het pauselijk leger en een andere, Giambattista, tot kapitein van de Engelenburcht. Maar zijn gunst verleende hij vooral aan zijn twee neven, Scipione Borghese, zoon van zijn zuster en toekomstig kardinaal, en Marcantonio, zoon van zijn broer Giambattista, van wie de huidige Borgheses afstammen. Voor deze laatste verkreeg hij van Philips III, koning van Spanje, het prinsdom van Sulmona met de titel grande van Spanje en deed hem huwen met Camilla Orsini, uit een der rijkste families van Rome. Marcantonio, nochtans, door al de erfdelen, die zijn zonder kinderen gestorven bloedverwanten hem achterlieten, overtrof eindelijk in rijkdom de Orsini en de Colonna. Hij bezat nl. de beroemde Villa Borghese, die hij van zijn broer, kardinaal Scipione, geërfd had.Doordat verscheidene zijner afstammelingen zich door huwelijk met de geslachten Aldobrandini, Colonna en Salviati verbonden, vermeerderden de Borgheses nog hun onmetelijke bezittingen en schatten. Zo bezat een Borghese, Marcantonio (1730-1800), o.a. het vorstendom Rossano en de schone Villa Aldobrandini te Frascati. Zijn zoon Camillo huwde met Pauline Bonaparte, zuster van Napoleon I, werd tot generaal in het Franse leger verheven, verkreeg het hertogdom van Guastalla, werd gouverneur van Noord-Italië, scheidde van zijn echtgenote na de val van Napoleon en overleed zonder kroost te Florence in 1832. Zijn bezittingen gingen over op Francesco Borghese, prins Aldobrandini, die eveneens generaal van Napoleon was geweest.
De huidige Borgheses vormen twee takken, de afstammelingen van Paolo (1845-1920) en die van Giulio (1847-1914). Het fortuin der Borgheses heeft onder de politieke omstandigheden, maar vooral onder de economische en financiële crisis in Italië op het einde der 19de eeuw veel geleden: de meeste bezittingen werden verkocht, de kostbare handschriften en archieven gingen aan de Vaticaanse bibliotheek over en de Italiaanse staat verwierf de meeste kunstwerken, die de Borgheses in hun paleizen verzameld hadden.
DR J. LAMBERT
Lit.: L. v. Pastor, Gesch. d. Päpste, dl XI en XII (Freiburg i.B. 1927), met bibliographie; F. Noack, Kunstpflege u. Kunstbesitz der Fam. B., in Repertor. f. Kunstwiss., d. 50 (1929).
