of Aswoensdag is de eerste der veertig vastendagen, welke in de Romeinse Liturgie aan het Paasfeest voorafgaan. Oudtijds werden de daartoe veroordeelde boetelingen op deze dag met een boetehemd bekleed, terwijl hun hoofd met as werd bestrooid.
Uit dit gebruik ontstond in 1019 onder Urbanus II de huidige kerkelijke ceremonie, waarbij de bisschop of priester, onder het uitspreken der woorden: „Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem reverteris” (Gedenk, o mens, dat gij stof zijt en tot stof zult wederkeren) de aanwezigen in de kerk, geestelijken en leken, tekent met een weinig as. De ontwikkeling van de ceremonie, zoals wij die nu kennen, heeft plaats gehad tussen de 9de en 11de eeuw. Deze as is bereid uit de takjes, welke op Palmzondag van het jaar te voren werden gewijd; zij wordt gewijd vóór het begin van de Mis, en daarna onmiddellijk toegediend. Wanneer allen het askruisje hebben ontvangen, wordt nog een kort gebed gezegd, dat ontleend is aan een sermoen van den H. Leo den Grote (440-461). In de Anglikaanse Kerk geschiedt op deze dag ook een plechtigheid met gebeden om vergiffenis van schuld.
